در حالی که همگان شاید انتظار آن را داشتند تا در نهایت بعد از اقدام باراک اوباما برای دستور به اخراج 35 دیپلمات روسی از آن آمریکا و تحریم چند نهاد این کشور به اتهام حمله سایبری و مداخله در انتخابات آمریکا، پوتین دست به کار شده و اقدام تلافی جویانه ای را در دستور کار قرار دهد، اما رئیس جمهور روسیه با هوشمندی و ذکاوتی خاص نه تنها از پاسخ متقابل به این اقدام صرف نظر کرد بلکه با خونسردی خاص خود آخرین ضربه کاری را به دولت باراک اوباما وارد ساخت.
کد خبر: ۳۵۲۳۵۲
تاریخ انتشار: ۱۱ دی ۱۳۹۵ - ۲۲:۲۰ 31 December 2016


در حالی که همگان شاید انتظار آن را داشتند تا در نهایت بعد از اقدام باراک اوباما برای دستور به اخراج 35 دیپلمات روسی از آن آمریکا و تحریم چند نهاد این کشور به اتهام حمله سایبری و مداخله در انتخابات آمریکا، پوتین دست به کار شده و اقدام تلافی جویانه ای را در دستور کار قرار دهد، اما رئیس جمهور روسیه با هوشمندی و ذکاوتی خاص نه تنها از پاسخ متقابل به این اقدام صرف نظر کرد بلکه با خونسردی خاص خود آخرین ضربه کاری را به دولت باراک اوباما وارد ساخت.

به گزارش «تابناک» هرچند اقدام آمریکا در خصوص اخراج دیپلمات های آمریکایی بعد از جنگ سرد بی سابقه نبوده است، میتوان گفت که یکی از سخت ترین تصمیمات دیپلماتیکی بود که دولت ایالات متحده در خصوص روسیه اتخاذ کرده است. سابقه اینگونه اقدامات هم از سوی آمریکا و هم از سوی روسیه کم نیست.

برد تاکتیکی مسکو و آخرین ضربه کاری پوتین به اوباما و دولت وی

در اکتبر 1986 ریگان در یک اقدام تلافی جویانه به اتهام فعالیت های جاسوسی شوروی در آمریکا دستور به اخراج 55 دیپلمات روس از واشنگتن و سان فرانسیسکو را صادر کرد. در مقابل این اقدام شوروی نیز دست به کار شد و اقدام به اخراج دیپلمات های آمریکایی از مسکو کرد و همچنین دستور داد که هیات های اعزامی آمریکا به لنینگراد به کار خود پایان دهند.

در فوریه 1994 آمریکا اقدام به اخراج مقام ارشد اطلاعات روسیه یعنی الکساندر لسینکو به جزم جاسوسی از مامور CIA کرد. پیش از این نیز دو مقام روسی به جرم سرقت اطلاعات سری و در اختیار گذاشتن آنها به مسکو  بازداشت شده بودند. با این حال دولت کلینتون همچنان به ابقای روابط مستحکم با مسکو تحت رهبری بوریس یلتسین تاکید کرد.

در سال 2001 یکی از مقامات با سابقه FBI به نام رابرت هانسن به جرم جاسوسی برای روسیه و در طی جنگ سرد بازداشت شد. بعد از این ماجرا آمریکا 50 دیپلمات روسی را از واشنگتن اخراج کرد. آمریکا هانسن را یکی از  مخرب ترین جاسوس های تاریخ آمریکا خطاب کرد.

ماجراهای مشابهی در سال 2010 و 2012 بر سر اوکراین نیز رخ داده بود که تقریبا در همه این موارد روسیه یا اقدام متقابل کرده بود و کارمندان دیپلمات آمریکا را از خاک خود اخراج نموده بود و یا آن که پاسخ آمریکا را به شکل متقابل یا پرهزینه تر در سایر حوزه ها داده بود. این بازی «این به تلافی آن» بخش مهمی از بازی های دو ابر قدرت هم در طی جنگ سرد و هم بعد از آن بوده است.

معمولا در همه موارد پاسخ روسیه به آن چه یک عمل خشن و تهاجمی از سوی غرب و آمریکا تلقی کند، متقابل و متناسب بوده است. منطق روسیه در همه این موارد این بوده است که نمیتوان با روسیه هر کاری که بخواهید بکنید، بدون آنکه مشابه با همان اتفاق برای شما هم رخ دهد.

در این مورد اخیر و در خصوص اقدام اوباما نیز در ابتدا تصور بر آن بود که بازی همانند قدیم است. ماریا زاخاروا سخنگوی وزارت خارجه روسیه در صفحه فیسبوک خود وعده "بیانیه رسمی، اقدامات متقابل و برخی اقدامات دیگر" داد. این پیام به نظر شروع اقدامات مسکو را خیلی زود نوید میداد.

روز جمعه صبح بسیاری از رسانه های خارجی و داخل ایران نیز شروع به تجزیه و تحلیل هایی در باره اقدامات احتمالی مسکو کردند. حتی خبر از تعطیلی مدرسه آنگلو-آمریکن در مسکو دادند. لاوروف پیشنهاد 35 اخراج متقابل از روسیه را داد. 31 نفر از سفارت آمریکا در روسیه و 4 مشاور از سن پترزبورگ.

اما همانطور که ساعت ها سپری شدند مشخص شد که کرملین یک اقدام پیچیده تر را در نظر دارد. به تدریج مشخص شد که از نظر کرملین این اقدامات و تحریم ها اقدامات اوباما است و نه دونالد ترامپ – و نه حتی اقدامات ایالات متحده. اقداماتی از یک رئیس جمهور لحظات آخری.

اوج شگفتی در ساعت 4 به وقت مسکو و با انتشار بیانیه ای رسمی بر روی وب سایت کرملین بروز کرد. روسیه حتی در برابر کوچکترین اقدام متقابل نیز ایستادگی کرد و بیانیه گفت: روسیه به یک دیپلماسی غیر مسئولانه اقدام نخواهد کرد بلکه اقدامات جدیدی برای بهبود روابط روسیه و آمریکا تحت دولت دونالد ترامپ را در دستور کار قرار میدهد. پوتین حتی فرزندان دیپلمات های آمریکایی را به میهمانی سال نو خود دعوت کرد.

این اقدام پوتین یک شیفت و تغییر بزرگ در رهیافت سنتی روسیه در مقابل اقدامات اینچنینی آمریکا بود. به لحاظ تاکتیکی این یک پیروزی محسوب میشود. به یکباره اقدامات و تحریم های «اوباما» تبدیل به فرصتی برای بهبود سیاست خارجی میان آمریکا و روسیه شد. اقدامی هوشمندانه که ضمن نجات آینده روابط پوتین و ترامپ، دولت اوباما را نیز به سخره گرفت. تا جایی که حتی ترامپ نیز آن را تحسین کرد و به شکلی عجیب و غریب و غیر رسمی ترامپ نیز عامل و دوست مسکو معرفی کرد. اقدامی که ژئوپلتیک را برای آمریکا تا جایی که مربوط به مسکو است تغییر داد.

البته هنوز هیچ تضمینی به خوش بینی وافر برای روابط ترامپ و روسیه وجود ندارد. هنوز موضوعات جدی همچون ایران، اوکراین و چین در میان است که میتواند سیاست خارجی هر دو کشور را دچار پیچیدگی های متقابل فراوانی کند.اما همه شواهد حاکی از یک شروع خوب برای مسکو و واشنگتن است. آنگونه که ولادیمیر فلوروف تحلیلگر مسائل آمریکا و روسیه میگوید: این شروع خوب میتواند با دیدار کاملا دوستانه ترامپ و پوتین در نشست هلسینکی و در ماه فوریه 2017 خودنمایی کند.

برد تاکتیکی مسکو و آخرین ضربه کاری پوتین به اوباما و دولت وی
 
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار