به گزارش تابناک : یک هزار و 196 هزار میلیارد تومان عددی است که با واحد هزار میلیارد تومان، در ماه های اخیر سر و صدا کرده است. این عدد، حجم نقدینگی کشور را تا پایان اسفند نشان می دهد که 16.5 درصد رشد داشته است. اکنون مشخص نیست که قطار نقدینگی در سال در کدام ایستگاه خواهد ایستاد، اما آخرین آمارهایی که دولت از حجم نقدینگی، ضرایب فزاینده پولی و پایه پولی منتشر کرده، روند چندان مطلوبی به چشم نمی‌خورد و نقدینگی، در مسیر افزایش قرار گرفته است. هر چند رقم 30 درصدی برای افزایش نقدینگی در سال گذشته رقمی قابل توجه تلقی می شود اما بررسی ها نشان می دهد هنوز رکود رشد نقدینگی در دو دهه گذشته شکسته نشده است رشد نقدینگی یکی از مهمترین مشکلاتی است که در سال های گذشته اقتصاد ایران را در مضیقه و فشار قرار داده است .
بررسی آمارهای ارائه شده از سوی بانک مرکزی نشان می دهد در 18 سال گذشته، رشد نقدینگی در 7 سال از این دوره زمانی بیش از سی درصد بوده است .
با این وجود بالاترین رشد نقدینگی در این دوره زمانی متعلق به دولت نهم است چرا که در سال 1385 رکورد رشد 39.4 درصدی نقدینگی را در کارنامه خود ثبت کرده است . پس از آن نیز بالاترین رشد نقدینگی کشور در سال 1392 رخ داد . در این سال رشد حجم نقدینگی 38.8 درصد اعلام شده است.
دولت اصلاحات پس از دولت سازندگی کمترین نرخ رشد نقدینگی را داشت. سال 76 رشد نقدینگی 15.2 درصد بود اما در سال 77 این رشد به 19.4 درصد، سال 78 به 20.1 درصد و در سال 79 براساس آمارها 29.2 درصد بوده است. یکی از علل اصلی افزایش رشد نقدینگی سال 87 و 79 افزایش درآمدهای نفتی بوده است. از سال 80 تا پایان سال 84 همواره رشد نقدینگی بالای 20 درصد گزارش شده است. سال 80 افزایش نقدینگی در سطح 28.8 درصد برآورد شد و در سال‌های 81 تا84 به ترتیب 30.2 درصد، 26 درصد، 30.2 درصد، 34.3 درصد گزارش شده است.
اما پس از دوره اصلاحات، با روی کار آمدن دولت احمدی نژاد با افزایش مجدد نرخ رشد نقدینگی همراه بود. به طوری که رقم نقدینگی از حدود 70 هزار و 459 میلیارد تومان در ابتدای تابستان سال 1384، به حدود 472 هزار و 837 میلیارد تومان در ابتدای تابستان سال 1392 رسید که بیانگر 7/6 برابر شدن نقدینگی در زمان روی کار بودن دولت احمدی‌نژاد و رشد 571 درصدی نقدینگی در این دوره است. بنابراین نرخ رشد نقدینگی در سال‌های 85 تا 88 به ترتیب 4/39، 7/27، 9/15 و 9/23 درصد بوده است. روند افزایش رشد نقدینگی در دولت دهم همچون دولت نهم ادامه داشت و با وجود انکه طرح هدفمندی یارانه‌ها اجرا شد و دولت که باید برای جلوگیری از افزایش نقدینگی تمهیدات ویژه‌ای اتخاذ می‌کرد در این راستا برنامه خاصی را عملی نکرد و حتی با اتخاذ سیاست‌های انبساطی در سال 90 به افزایش نقدینگی دامن زد.
نرخ نقدینگی در سال 91 با رشد 8/30 درصد همراه بود که برهمین اساس در زمان یادشده به میزان 108 هزار و 500 میلیارد تومان بر حجم نقدینگی موجود در اقتصاد کشور اضافه شد البته حجم نقدینگی در انتهای سال 90 معادل 352 هزار و 200 میلیارد تومان بود که با توجه به رشد اعلام شده این حجم در پایان سال 91 به 460 هزار و 700 میلیارد تومان رسید
این موضوع نشان می‌دهد طی دوره هشت ساله یا از ابتدای سال 84 تا پایان سال 91 به طور متوسط سالانه نقدینگی به میزان 9/26 درصد رشد یافته و 49 هزار و 17 میلیارد تومان بر حجم آن افزوده شده است.
نقدینگی طی 3 سال تصدی‌گری دولت یازدهم مجموعا 90 درصد رشد پیدا کرده و از حدود 460 هزار میلیارد تومان در پایان سال 91 به بیش از یک تریلیون تومان در پایان سال 94 رسیده است (به دیگر سخن حجم نقدینگی طی این 3 سال نزدیک به 2 برابر شده است.
حجم نقدینگی در خردادماه سال 92 حدود 460 هزار میلیارد تومان بوده است که در کمتر از سه سال گذشته بیش از 550 هزار میلیارد تومان رشد داشته است.
بر اساس گزارش بانک مرکزی، نرخ رشد نقدینگی در سال گذشته به 30 درصد رسیده است، این در حالی است که نرخ رشد نقدینگی در سال های 91 ، 30 درصد؛ 92 ، 38.8 درصد و 93 هم 22.3 درصد بوده است. در اسفند پارسال به 1017 هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 234 هزار میلیارد تومانی در سال 94 را نشان می دهد.
پایه پولی :
در فاصله سال‌های 76 تا 83 پایه پولی با متوسط نرخ رشد سالانه 15.6 درصد از رقم پنج هزار و 251 میلیارد تومان در سال 1376 به رقم 15 هزار و 120 میلیارد تومان در سال 1383 افزایش یافت. که نسبت به دوره دولت قبلی رشد پایه پولی حدود 6.6 درصد کاهش یافته است.
طی دوره مورد بررسی، نرخ رشد اسکناس و مسکوک به‌طور متوسط سالانه 16.5 درصد و نرخ رشد سالانه سپرده‌های دیداری 21.8 درصد رسیده ، یعنی رشد سپرده‌های دیداری در سال های 76 تا 83 نسبت به دوره قبلی حدود 11 درصد کاهش یافته است.
نگاهی به آمار و اطلاعات بازار پولی کشور نشان می‌دهد در دوره 1384 تا 1386 رشد متوسط نقدینگی حدود 30 درصد بوده است. این در حالیست که نرخ رشد پایه پولی طی دوره 89-1386 به ترتیب 30.5، 47.6، 11.9 و 13.7درصد بوده است. سال 90 رشد تغییر به 19.4درصد، در سال 91 رشد پایه پولی 27.6درصد و در سال 92 به 18درصد رسید که نسبت به سال قبل‌تر 9درصد کاهش را تجربه کرده است. در پایان اسفند 93 میزان رشد پایه پولی 10.6 درصد بود، اما ناگهان در خرداد ماه به 16.6 درصد و در پایان مرداد ماه با یک افزایش 8.4 درصدی به 19 درصد رسید.
این در حالی است که میزان افزایش پایه پولی در پایان سال 92، 21.4 درصد بود و دولت در سال 93 تا حدی از میزان آن کاسته بود.
پایه پولی در اسفند ماه 94 نسبت به ماه مشابه سال 93، کمی بیش از 17 درصد رشد داشته است. در این گزارش، افزایش سپرده‌های قانونی بانک‌ها اثرگذارترین عامل رشد پایه پولی در اسفند ماه سال 94 عنوان شده است. افزایش تقریباً 20 درصدی سپرده قانونی نزد بانک مرکزی در اسفند ماه 94 نسبت به اسفند ماه 93، که میزان آن را از 85 هزار میلیارد تومان به 101.9 هزار میلیارد تومان رسانده است، باعث افزایش 12.9 واحدی پایه پولی شده است.
همچنین رشد تقریباً 50 درصدی سپرده‌های دیداری بانک‌ها نزد بانک مرکزی نسبت به اسفند 93، از جمله عوامل افزایش 1.5 واحدی پایه پولی عنوان شده است، همچنین رشد 5.8 درصدی حجم اسکناس و مسکوک در دست مردم، منجر به افزایش 1.5 واحد پایه پولی اسفند 94 نسبت به ماه مشابه سال قبل از آن شده است.
منبع : اکوتیتر