به گزارش تابناک : طي چند ماه گذشته و با ورود به فصل تابستان و افزايش بي‌سابقه دماي هوا، شبکه‌هاي مجازي مملو از اخبار و تصاوير مربوط به کمبود آب است. در اين تصاوير روستاييان عکس‌هايي از صف تانکرهاي آب، کمبود آب شرب و غير‌شرب، رودخانه‌ها و چشمه‌هاي خشک‌شده، خشکسالي و... را ارسال کرده و تلاش مي‌کنند صداي خود را به گوش مسئولان متولي برسانند.
علاوه بر کمبود يا حتي نبود آب در برخي روستاهاي استان که به معضل بزرگ تبديل شده و اکثر ساکنان اين روستاها را براي تأمين آب شرب خود وابسته به تانکرهاي آب‌رساني کرده است، شهروندان برخي مناطق اردبيل نيز به‌ويژه در شهرک‌هاي تازه‌تأسيس از کمبود آب، قطعي آن در ساعات روز و افت فشار ابراز نارضايتي مي‌کنند.
لبه تيز پيکان رفع فرسودگي شبکه به‌سوي شهروندان
يکي از مشکلات عمده در اين بخش، فرسودگي شبکه‌هاي آب‌رساني در اردبيل است. فرسودگي موجب شده که به طور مرتب هزينه‌هايي براي ترميم صرف شود اما درنهايت نيز راه به جايي نبرده و بخشي از آب توليدي توسط زيرساخت خود به هدر مي‌رود. مطابق اظهارات مديرعامل آب و فاضلاب شهري استان اردبيل، کاهش هدررفت آب در اين استان يک ضرورت جدي و در اولويت برنامه پنج‌ساله ششم اين دستگاه اجرايي است. برخي روستاها و شهرها به‌دليل سوءمديريت منابع و نه کمبود آن، گرفتار بي‌آبي شده‌اند.
علي خاک‌نژاد در تشريح مهم‌ترين اهداف و سياست‌هاي برنامه پنج‌ساله ششم تصريح کرد: 22,83 درصد از آب توليدشده، آب بدون درآمد يا همان هدر رفت است. وي افزود: ما در نظر داريم با اجراي برنامه‌هاي گسترده مديريت منابع آبي تا پايان سال جاري، اين درصد به ۲۲ و تا پايان سال ۱۴۰۵ به ۱۵ کاهش يابد. مديرعامل آب و فاضلاب شهري استان گفت: طول شبکه آب‌رساني استان دو هزار و ۴۰۰ کيلومتر است که با اعتبارات محدود اختصاص‌يافته نمي‌توان اصلاح شبکه را در کوتاه‌مدت انجام داد.
وي افزود: اين درحالي است که قدمت شبکه به ۴۰ سال و در خود شهر اردبيل به بيش از ۵۵ سال مي‌رسد و نيازمند اصلاح شبکه هستيم. مديرعامل آب و فاضلاب شهري استان متذکر شد: با تصويب قانون ايجاد تسهيلات اصلاح شبکه آب شوراهاي شهر مي‌توانند از مردم هزينه اصلاح و بازسازي دريافت کنند. به گفته خاک‌نژاد، در ۱۹ شهر استان مساعدت مردم در‌اين‌راستا جلب شده و مردم براي اصلاح شبکه خودياري مي‌کنند. اين اظهارات درحالي است که خود شهروندان اعتقاد دارند بهسازي شبکه، وظيفه آب و فاضلاب شهري است و زماني که هزينه براي انشعابات و مصرف آب دريافت مي‌شود، نبايد براي بهسازي شبکه نيز هزينه‌اي مطالبه کرد. از سويي، مديرعامل آب و فاضلاب روستايي استان نيز علت اصلي هدررفت آب در بخش روستايي را ضعف تأسيسات ساختمان‌ها مي‌داند و معتقد است خود ساکنان باید براي اصلاح آن اقدام کنند.
محسن قنبري با بيان اينکه به‌دليل اجراي تأسيسات نامناسب از سوي شهروندان، شيرآلات نشتي آب دارند، افزود: علاوه‌براين ترکيدگي در شبکه و به کار نبستن شيرآلات استاندارد موجب شده که هدررفت آب از شبکه قابل‌توجه باشد. مديرعامل آب و فاضلاب روستايي استان متذکر شد: باتوجه به هزينه قابل‌توجه تأمين و توزيع آب، انتظار مي‌رود مشترکان به اصلاح تأسيسات فرسوده و غيراستاندارد خود اقدام کنند. وي تأکيد کرد: تنها با اصلاح تجهيزات و استفاده از تجهيزات کاهنده مي‌توان تا ۵۰ درصد مصرف خانگي را کاهش داد و انتظار مي‌رود به‌دليل هزينه تمام‌شده تأمين و توزيع آب، مشترکان به اين مهم توجه نشان دهند.
آب‌رساني سيار به ۷۰ روستاي شمال استان اردبيل
درحال‌حاضر مطابق اعلام آب و فاضلاب روستايي استان، در خود شهرستان اردبيل تنها ۷۸ درصد از مناطق روستايي از آب شرب پايدار برخوردار هستند. پيش از اين، مديرعامل آب و فاضلاب روستايي استان عمده آب‌رساني سيار را مختص روستاهاي شمال استان عنوان کرده بود؛ به‌طوري‌که تأکيد کرده بود که آب‌رساني سيار به ۷۰ روستا در شهرهاي گرمي، بيله‌سوار و پارس‌آباد در شمال اين استان انجام مي‌شود. قنبري با اشاره به کمبود شديد آب در اين مناطق، به‌ويژه در تابستان تصريح کرد: در اين شهرستان‌ها مجتمع‌هاي آب‌رساني روستايي اجرا مي‌شود که بعد از تکميل و بهره‌برداري مي‌توان نسبت به آب‌رساني دائمي اقدام کرده و آب‌رساني سيار را متوقف کرد. اين درحالي است که اخبار متعددي از آب‌رساني سيار در روستاهاي مشگين‌شهر، سرعين، خلخال و کوثر نيز به گوش مي‌رسد. کمبود آب در بخش شرب روستاها، موجب تهديد بهداشت در روستاها شده است.
مشکل کمبود آب در شهرهاي جنوبي استان اردبيل کمتر به چشم مي‌خورد، به‌طوري‌که نماينده مردم خلخال و کوثر در مجلس شوراي اسلامي به اين نکته اشاره کرده که هرچند اين دو شهرستان کمبود آبي دارند اما کمبودها با منابع بومي موجود در خود منطقه قابل جبران است. هرچند دو شهرستان خلخال و کوثر کمبود آبي دارند اما کمبودها با منابع بومي موجود در خود منطقه قابل جبران است. بشير خالقي تصريح کرد: به‌لحاظ وجود منابع آبي، خلخال و کوثر مناسب‌ترين رودخانه‌هاي فصلي و دائمي را دارند و نه‌تنها کمبود منابع آبي نداريم بلکه مازاد نيز داريم. وي افزود: درحال‌حاضر ۵۰۰ ميليون مترمکعب آب از رودخانه‌هاي فصلي و دائمي خلخال و کوثر به قزل‌اوزن مي‌ريزد و قزل‌اوزن در عمق ۷۰۰ متري واقع شده که رودخانه بزرگي محسوب مي‌شود. خالقي متذکر شد: بسياري از پروژه‌هاي آبي اين دو شهرستان مدت‌ها است به اتمام نرسيده و با وجود برخورداري منطقه از منابع مطلوب، استفاده بهينه را با مشکل مواجه کرده است. نه‌تنها شبکه‌هاي فعلي پاسخگوي رشد جمعيت، توسعه شهرها و افزايش مصارف نيست، بلکه پروژه‌هاي آبي موجود نيز مطابق اظهارات اين نماينده با سرعت لاک‌پشتي اجرا مي‌شود.
کمبود آبي به رشد مهاجرت روستاييان دامن مي‌زند
به گفته مديران آب و فاضلاب شهري استان اردبيل درحال‌حاضر، 99,97 درصد از جمعيت استان تحت پوشش آب شرب بوده و تعداد ۲۳ شهر تحت پوشش تأسيسات آب شرب است. از سويي مديرعامل آب و فاضلاب روستايي استان نيز با بيان اينکه کل روستاهاي استان هزار و ۷۱۲ مورد بوده و جمعيتي بالغ بر ۴۵۰ هزار نفر در آن زندگي مي‌کنند، افزود: درحال‌حاضر هزار و ۲۹ روستا با ۴۳۵ هزار نفر جمعيت تحت پوشش آب‌رساني است که شامل ۷۵ درصد روستاها مي‌شود و اين درحالي بوده که ميانگين کشوري پوشش آب‌رساني ۷۴ درصد است. محسن قنبري با اشاره به اولويت آب‌رساني به روستاهاي بالاي ۲۰ خانوار جمعيت اضافه کرد: به‌لحاظ تعداد روستا ۷۰ درصد و به‌لحاظ جمعيت ۸۰ درصد تحت پوشش آب‌رساني است اما خارج از اين آمارها، عملکرد آب‌رساني به روستاها و حاشيه شهرها را بايد در مقايسه با رشد شهرنشيني، افزايش جمعيت و افزايش نيازهاي آبي در آينده سنجيد.
موضوعي که به عقيده کارشناسان افق چندان روشني را براي اردبيل دربر ندارد و نشان مي‌دهد که بايد طرح‌هاي جامع‌تري در حوزه آبي به مرحله اجرا درآيد. کم‌آبي، شغل و معيشت روستاييان را تهديد کرده و خيل عظيمي از ساکنان اين مناطق را به حاشيه شهرها به‌ويژه شهرهاي اردبيل و پارس‌آباد مي‌کشاند. امروزه کم‌آبي شغل و معيشت روستاييان را به شدت تهديد مي‌کند، چنانچه روستاهاي اردبيل شاهد مهاجرت‌هاي گسترده به‌دليل کم‌آبي هستند. اکثر اين مهاجرت به حاشيه شهرها به‌ويژه شهرهاي بزرگ نظير اردبيل و پارس‌آباد صورت مي‌گيرد. ناگفته پيداست پديده حاشيه‌نشيني منجر به افزايش انشعابات غيرمجاز آب شده تا جايي که به گفته مديرعامل آب و فاضلاب شهري استان، 6 هزار انشعاب غيرمجاز آب شناسايي شده است. اگر از مشکلات اجتماعي و فرهنگي معضلات حاشيه‌نشيني چشم بپوشيم، بايد به اين نکته توجه شود که رشد شهرنشيني با مهاجرت از روستاها به شهرها، رشد مصرف به‌ويژه شيوه‌هاي جديد مصرف آب را ايجاد مي‌کند که درواقع مخرب است.
منبع : وقایع اتفاقیه