رییس جمهور آمریکا هفته گذشته اعلام کرد با هدف کاهش صادرات نفت ایران به صفر دیگر معافیتهای خرید نفت از ایران را تمدید نمی کند، این در حالی است که ایران صفر شدن صادرات نفت خود را «رویایی تعبیر نشدنی» و ادعای امارات و عربستان برای جایگزینی نفت ایران را «بلوف سیاسی» خوانده است.
کد خبر: ۷۳۸۵۶۲
تاریخ انتشار: ۰۷ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۱:۴۴ 27 April 2019

دولت تنش آفرین ایالات متحده آمریکا در حالی خبر از لغو معافیتهای نفتی ایران در بازارهای جهانی داده که که این اقدام به طور مشخص نقض قوانین بین المللی و قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل است، با این حال بسیاری از کشورهای خریدار نفت ایران به خاطر روابط  و مناسبتهای سیاسی و اقتصای و مهمتراز همه هژمونی آمریکا نمی توانند برخلاف خواست این کشور به تحریمهای ظالمانه علیه مردم ایران پشت کنند.

آمریکا زورگویی می کند، بقیه کشورها هم به آن تن می دهند

حسن بهشتی پور، تحلیلگر مسائل بین المللی در این زمینه به خبرنگار ایمنا گفت: آمریکا همواره با قدرت هژمونی و لغو آشکار قوانین بین المللی دستورات و موضوعات مورد نظر خود را به کشورهای جهان تحمیل می کند. در تحولات اخیر نیز دستور لغو معافیت نفتی ایران به دیگر کشورها در نوع خود بسیار بی سابقه و شاید هم  کم سابقه است و کشورهای جهان هم که از نظر مالی، اقتصادی و سیاسی روابط گسترده ای با آمریکا دارند، هرکدام به خاطر ملاحظات و مناسباتی که با این کشور دارند به سمت اطاعت از آمریکا حرکت می کنند.

وی افزود: ایران یکی از اعضای اوپک و از تولیدکنندگان نفت در جهان است، خروج کشور از بازار نفتی جهان این بازار را ملتهب می کند و زیانش برای همه کشورهای تولید کننده و واردکننده نفت خواهد بود. این موضوع از ابعاد و زوایای مختلف زورگویی بین المللی است که متاسفانه همه کشورها آن را پذیرفته و به آن تن داده‌اند؛ اما اقدام کشورهای عضو اوپک همچون عربستان و امارات که اعلام کرده اند کمبود تولید نفت ایران را در بازارهای جهانی جبران می کنند؛ از نظر روانی چندان خوشایند به نظر نمی رسد؛ هدف از تشکیل سازمان نفتی اوپک تأمین منافع اعضا بوده است، اما این گونه خنجر از پشت زدن اعضای اوپک به عضو دیگر یک ضعف برای این سازمان محسوب می شود و بار منفی خواهد داشت.

این تحلیل‌گر مسائل بین المللی خاطر نشان کرد: در شرایط به وجودآمده تمام شواهد و قرائن نشان می دهد که آمریکا نمی تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند؛ چون منافع بسیاری از کشورها ایجاب می کند که نفت خود را با قیمت بهتر از ایران خریداری کنند و این مزیت آنها را ترغیب می کند که به طور مستقیم و یا غیرمستقیم معادلات نفتی شان را با ایران حفظ کنند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا دولت عراق هم مانند عربستان و امارات قول داده که کسری نفت ایران را در بازارهای جهانی جبران کند، افزود: اینکه عراق چنین قولی داده باشد، هنوز تأیید نشده است؛ عراق هنوز در تولید و صادرات نفت دارای محدودیت است؛ شاید بتواند در بلند مدت نفت بیشتری را تولید و روانه  بازار کند، اما حداقل در کوتاه مدت بسیار بعید به نظر می رسد که بتواند چنین برنامه و ظرفیتی را اجرا کند. این در حالی است که محافل و رسانه های رسمی تصمیم عربستان سعودی و امارات برای این مسأله را تأیید کرده اند.

دو راه پیش روی ایران

بهشتی پورخاطر نشان کرد: دولت ایران در شرایط موجود باید تحریم ها را دور زده و با دادن تخفیف هایی، کشورهای هند، چین و ترکیه را ترغیب به معامله با ایران کند، در این زمینه لازم است واقعیتها گفته شود متأسفانه دولت در این مورد خیلی قدرت مانور ندارد، در حال حاضر دو راه پیش پای ایران قرار دارد؛ یا باید تسلیم خواسته های آمریکا بشود که اگر چنین کاری را می خواستند انجام بدهند، نباید انقلاب می کردند و راه دوم اینکه مقاومت کرده و سیاست هایی را انتخاب کنند که اثر تحریمها را کمتر کند تا آمریکایی ها مجبور به تجدید نظر در رویه شان شوند. اگر آمریکا متوجه  شود که تحریمها اثری نداشته و یا کم اثر است مجبور خواهد شد از این شیوه دست بردارد، اما اگر بدانند و متوجه شوند که تحریمها موثر و کارآمد بوده است، حتما دامنه تحریمها را گسترش می دهند؛ همان طوری که ازسال گذشته تا کنون  دامنه تحریمها را گسترش داده است.

شروط آمریکا راه مذاکره را بسته است

این تحلیلگر مسائل سیاسی و بین المللی در پاسخ به اینکه آیا تحریمها می تواند به اینجا منتهی شود که ایران و آمریکا برسر میز مذاکره بنشینند، گفت: خیلی بعید است با ۱۲ شرطی که آمریکا و شخص مایک پمپئو وزیر خارجه این کشور برای مذاکره پیش روی ایران گذاشته اند؛ هر نوع مذاکره به معنای تسلیم شدن ایران در برابر آمریکا است؛ اگر آمریکا در این ۱۲ شرط تجدیدنظر کند، شاید زمینه ای برای مذاکره فراهم شود، اما با وجود این شرایط بسیار دور از ذهن و بعید به نظر می رسد که جایی برای مذاکرات سودمند بین دو طرف وجود داشته باشد.

وی افزود: تحقیقات و پژوهش های صورت گرفته نشان می دهد که فقط۳۰ درصد از مشکلات اقتصادی ایران ناشی از تحریمها است و ۷۰ درصد آن به نحوه اداره اقتصاد کشور برمی گردد، متاسفانه در ایران مراکز متعدد تصمیم گیری در حوزه اقتصادی وجود دارد. در این راستا لازم است منابع مختلف دولتی، خصولتی، خصوصی، عمومی که هر کدام هم برای خودشان جایگاه ویژه ای در اقتصاد ایران دارند، هماهنگی های لازم را در داخل اقتصاد کشور انجام دهند تا بتوانیم وضعیت و شرایط را بهتر کنیم.

کشورهای جهان برای ایران کاری انجام نخواهند داد

بهشتی پور تأکید کرد: متاسفانه فجایعی چون سیل، زلزله،حمله ملخ هاو... مشکلات روانی را در بین مردم کشور تشدید کرده است، بنابراین برای رفع مشکلات باید نه در سطح دولت، بلکه درسطح کل نظام تصمیمات واقع بینانه‌تر گرفته و یا مجموعه اقداماتی انجام شود که تأثیرات روانی و واقعی تحریمهای اقتصادی را کاهش دهد. دولت نیز باید از راه سهمیه بندی کالاها یا توزیع یارانه به صورت مستقیم به مردم به ویژه اقشار ضعیف و متوسط در وضعیت بحرانی کمک کند؛ چرا که اقشار آسیب پذیر در این شرایط بیشتر از سایر گروه های جامعه تحت فشار هستند.

وی افزود: نه روسیه و چین و نه هیچ کشوردیگری برای منافع ایران کاری را از پیش نخواهد برد؛ کشورهای جهان برای ایران کاری انجام نخواهند داد همه  کشورها از جمله اروپاییها به دنبال اهداف و منافع خودشان هستند.  در واقع ایران باید به قدرت مردم خودش تکیه کند و بسیاری از سیاست ها را تغییر دهد،  امور کارگزاری های دولتی و خصولتی باید اصلاح شود تا بتوان کارهای مثبتی انجام داد. با انجام برخی اصلاحات و به پشتوانه همین مردم می توانیم مشکلات را پشت سر گذاشته و از این پیچ تاریخی  نیز به سلامت عبور کنیم.

حرف و شعار بی فایده است

پژمان میر کریمی زراسوند، متخصص مسائل حقوق بین الملل درمورد لغو معافیتهای نفتی ایران به خبرنگار ایمنا گفت: زمانی که آمریکا از برجام خارج شد، اتحادیه اروپا به خاطر همسویی با آمریکا ساز و کار مالی مورد توافق را اجرایی نکرد، شرکتهای اروپایی و آسیایی یکی پس از دیگری به واسطه تحریم های آمریکا از ایران رفتند،  سوئیفت ارتباط مالی اش را با ایران تعلیق و دیوان بین المللی دادگستری نیز در واکنش به طرح دعوی ایران علیه آمریکا صرفا اقلام بشر دوستانه را از شمول تحریمهای آمریکا خارج و به نوعی سایر تحریمها برضد ایران را تا صدور رای نهایی تایید کرد.

این تحلیلگر حقوقی مسائل بین المللی خاطر نشان کرد: حال نیز آمریکا معافیت خریداران نفتی ایران از تحریمها را  لغو و کشورها را به رعایت تحریم ها ملزم کرده است، این گونه اقدامات که کمتر از پنج ماه توسط آمریکا به مرحله اجرا در آمد از چند منظر جای تامل و تفکر دارد؛ در نخستین برداشت سرعت اقدامات ایالات متحده آمریکا بر علیه ایران مشهود است؛ این اقدامات ظرف کمتر از شش ماه اقتصاد ایران را زمین گیر کرده  به طوری که نجومی شدن نرخ تورم، افرایش نرخ بیکاری ناشی از تعطیلی برخی شرکتها و سایر ابعاد بحران اقتصادی برای همه مردم کشور  به شدت ملموس و مبرهن است.

سردرگمی و انفعال ایران تلخ ترین بخش تراژدی است

وی افزود: دومین نکته آن است که با توجه به سرعت اقدامات ایالات متحده آمریکا در ضربه زدن به بنیان اقتصادی، هدف بعدی ترامپ چیست؟ آیا می توان حدس زد  که پتروشیمی ها و صادرات فرآورده های پتروشیمی را  هدف قرار خواهد داد؟ سومین مسئله قابل تامل و تلخ ترین بخش تراژدی این است که دولت جمهوری اسلامی دچار سردرگمی و انفعال است، از  اتاق فکر دولت و مجلس هیچ طرح و لایحه مدون و حساب شده ای برای مبارزه و مقابله با اقدامات آمریکا بیرون نمی آید و صرفا با شعار، سخنرانی های هیجانی و رفتارهای نمادین همچون پوشیدن لباس سپاه پاسداران و تحریم آمریکا در تلاش هستند تا به مبارزه با اقدامات حساب شده و برنامه ریزی شده آمریکا بروند که این  بی برنامگی و نداشتن هر گونه طرح  موثر و مفید برای برون رفت از این وضعیت، به خودی خود موجب شده تا آثار روانی اقدامات آمریکا در جامعه تشدید شود و فشار تورم و  بحران اقتصادی به مردم منتقل شود.

میر کریمی زاسوند تأکید کرد: تاکید کرد: در شرایط پیش روی مسئولان، بیان برخی سخنان، آنقدر بی پایه و بی اساس است که در افکار عمومی مورد پذیرش واقع نمی شود، زیرا فاقد هرگونه استراتژی میدانی و محاسبه عقلانی بر پایه شناخت صحیح از واقعیات اقتصاد و تجارت بین المللی است، ارائه برخی طرحها و لوایح این چنینی در مجلس نیز نشان دهنده همان سردرگمی میان نمایندگان مجلس است. تردید ی نیست که این سلسله اقدامات آمریکا در همین جا متوقف نشود و در آینده نه چندان دور بازهم شاهد وضع تحریمهای جدید و متفاوت تری خواهیم بود. اگر دولت و مجلس همچنان بخواهند در این وضعیت انفعالی و تداوم اقدامات شعاری به سر ببرند باید منتظر تشدید دامنه بحران های اقتصادی باشیم.

خروج از برجام و تعلیق FATF می تواند ایران را به عرصه بازی برگرداند

این کارشناس مسائل حقوق بین الملل خاطر نشان کرد: بنابراین تنها راه این است که نمایندگان مجلس و دولتمردان جمهوری اسلامی ایران هر چه سریعتر  دست به تهیه طرحهای مقابله جویانه ای بزنند که به واسطه اجرای آنها، بتوانند اروپا را از کنار نشستن به درون صحنه تحریمها به میدان آورده  و ابتکار عمل در  بازی صفحه شطرنج بین المللی  را در دست بگیرند، آنچه می تواند یکبار دیگر ایران را به عرصه بازگرداند و اروپا را در مقابل عمل انجام شده قرار بدهد و بازیگران زیادتری را وارد آوردگاه اقتصادی ایران و آمریکا کند، خروج ایران از برجام و تعلیق بررسی لوایح مرتبط با FATFاست. اتحادیه اروپا تا زمانی که جمهوری اسلامی ایران بدون چشمداشت و رایگان به برجام پایبند باشد و تا زمانی که خطر رد لوایح FATF را به صورت جدی احساس نکند، هیچ مداخله عملیاتی ای نخواهد داشت و صرفا به ابراز تاسف بسنده خواهد کرد.

وی تأکید کرد: از دیگر سو  با توجه به انفعال اروپا در مسئله ساز و کار مالی مورد توافق با جمهوری اسلامی ایران، چین به رغم ناخشنودی و اعتراضش نمی تواند شرکت ها و تجار چینی را وادار به خرید نفت و تداوم تجارت  با ایران کند تا آنها مورد تحریمهای آمریکا واقع شوند. این کشورها و سایر کشورهای آسیایی  هم پیمان به جای ترک بازارهای آمریکایی و اروپایی همچون کشورهای مصرف کننده عربی منطقه و سایر هم پیمانان آسیایی آمریکا به راحتی از ایران عبور خواهند کرد.

میر کریمی زراسوند خاطر نشان کرد: دراین شرایط تکلیف روسیه در این میدان و ره آورد کاملا مشخص است، با نتانیاهو جلسه های متعدد برای تامین امنیت مرزهای اسراییل برگزار کرده و مدتهاست که به نظر میرسد در چرخشی فاحش مواضعش را در رابطه با جمهوری اسلامی ایران نسبت به قبل تغییر داده است، بنابراین در وقایع آینده به هیچ‌وجه متحد قابل اتکایی برای جمهوری اسلامی ایران  نخواهد بو .دبا توجه به موارد مطرح شده، مسئولان باید ابتدا با واقعیت های میدانی در عرصه بین المللی  مواجه شده و  برای رویارویی با این واقعیت ها از رفتارهای شعاری به سوی رفتارهای واقع گرایانه با قابلیت عملیاتی شدن روی آورند و تا زمان باقی است قبل از اعلام تحریمهای جدید، از برجام خارج شده و بررسی لوایح FATF را به حالت تعلیق در بیاورند.

گزارش از: آناهید بیدکانی بختیاروند- خبرنگار ایمنا

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار