به گزارش الف، دلار در هفته اخیر  حدود ۱۱ هزار و ۵۰۰ تا ۱۲ هزار تومان نوسان داشت که به گفته کارشناسان علت این کاهش تلاطم ها و تثبیت نسبی در دو عامل اطمینان خاطر روانی ناشی از تقویت بنیه دفاعی کشور و  مدیریت صحیح بانک مرکزی نهفته است.

مجید شاکری پژوهشگر اقتصادی در این باره معتقد است: «يكسال قبل اگر چنين حجم فشرده اى از وقايع امنيتى ظرف ٢٤ ساعت رخ مي داد، جهش قيمت ارز آزاد يك واقعه حتمى بود. اكنون با توجه به زحمات ستودنى بانك مركزى و رسيدن ميوه اقتصادى برنامه دفاعى ايران از طرف ديگر ، نرخ بازار آزاد تقريبا نسبت به تحولات سياسي رخ داده تا كنون بى تفاوت است.»

عامل دیگر، موفقیت نسبی عبدالناصر همتی در ساختمان شیشه‌ای میرداماد است .  هر چند دلار در ایام ریاست وی در  برخی روزها روند افزایش به خود گرفت، اما بانک مرکزی با ابزار‌های خود توانست مانع افزیش شدید قیمت ارز شود. در فروردین و اردیبهشت ماه سال جاری نیز قیمت ارز که در محدوده ۱۳هزار تومان بود، با افزایش قیمتی حتی به حدود ۱۶ هزار تومان رسید ولی باز هم به کانال ۱۳ و ۱۴ هزار تومانی وارد شد.

براساس این گزارش قیمت ارز در یک ماه اخیر روند کاهش به خود گرفت و از کانال ۱۳ هزار تومانی به کانال ۱۱ هزار تومان سقوط کرد و امروز نرخ هر دلار آمریکا به عنوان ارز شاخص بازار در صرافی های مجاز به ۱۱۶۵۰تومان رسید، کاهش نرخ ارز باعث کاهش قیمت‌ها در بازار سکه و طلا هم شد که بعد از مدت‌ها قیمت هر قطعه سکه به زیر ۴ میلیون تومان رسید، اما چرا با توجه به تنش‌هایی سیاسی نرخ‌ها در بازار ارز کاهش یافت؟، این روند تا چه زمانی ادامه خواهد یافت؟ نقش بانک مرکزی چه بود؟

* چهار عامل  کاهش نرخ ارز

سید حمید میرمعینی کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار الف، با بیان اینکه چهار عامل باعث کاهش قیمت ارز شد، اظهار کرد: مهم‌ترین علت، مدیریت خوب بانک مرکزی بود که با مکانیزم‌ها و ابزارهایی که در اختیار داشت، اطلاع رسانی‌ها و تزریق به موقع ارز و دخالت در بازار توانست هیجانات در بازار را کنترل کند به طوری که حتی در تنش‌های سیاسی هم که در گذشته باعث التهاب در بازار ارز می‌شد، در این دروه تاثر گذار نباشد و نشد؛ از سوی دیگر شاهد بازگشایی صرافی‌ها بودیم که این امر هم موثر واقع شد.

وی با بیان اینکه دومین عامل ورود درآمدها و منابع ارزی شرکت‌ها صادرات بود که با مکانیزم‌هایی مجبور شدند ارز خود را  وارد بازار کنند؛ این موضوع باعث پوشش تقاضای ارز و ایجاد تعادل در جریان عرضه و تقاضا شد، افزود: رسیدن قیمت ارز نیمایی و سامانه سنا به قیمت بازار سومین عامل تاثر گذار  در کاهش نرخ دلار است، به طوری‌که دارندگان این ارزها (شرکت‌های صادراتی) به دلیل اختلاف قیمت نیمایی با بازار، ارز خود را عرضه نمی‌کردند، با حذف این اختلاف قیمت، دلارهای خود را وارد بازار کردند.

این کارشناس اقتصادی، راه‌اندازی بازار ثانویه (بازار متشکل ارزی) را چهارمین علت کاهش نرخ در عنوان و بیان کرد: این بازار علیرغم اینکه هنوز تشکیل نشده است، ولی اثر خود را گذاشت که نشان می‌دهد که اقدام سیستماتک متشکل و سازماندهی شده است که در آینده می‌تواند محل عرضه و تقاضای دارندگان ارز باشد و با حاکم شدن مکانیزم‌های بازار بر آن، کشف قیمت عادلانه هم رخ دهد. این بازار  به معنای بورس ارز است که باعث شفاف‌تر شدن بازار خواهد شد.

* اثرات تحریمی تقریبا کمرنگ‌تر شده است

به گفته وی، اگر تنش خاص سیاسی رخ ندهد و جریان ورودی ارز به همین روند کنونی ادامه یا اینکه ورودی ارزی ناشی از کاهش تنش‌ها افزایش یابد قیمت‌ها را می‌تواند در همین محدوده فعلی ۱۱ هزار تومان کنترل کرد که می‌توان آینده اقتصادی خوب، افزایش صادرات و رقابت تولید داخل با وادرات را در صورت کنترل نرخ ارز مشاهده کنیم.

میرمعینی با بیان اینکه ثبات در بازار ارز باعث افزایش و جذابیت سرمایه گذاری خارجی خواهد شد، گفت: افزایش قیمت ارز اثر خود را بر روی کالا گذاشته است. از سوی دیگر اثرات تحریمی تقریبا کمرنگ‌تر شده ، هر چند روی جریان درآمد ارزی تاثیر گذار بود، ولی حداقل ارز مورد نیاز کشور در سال حدود ۴۰ میلیار دلار است که با این روند فعلی نیاز ارزی تامین می‌شود؛ البته نیازمند سرمایه گذاری ارزی هستیم، زیرا ممکن است سال‌های بعد با افزایش رشد نرخ بیکاری و...  مواجه شویم که برای اقتصاد ایران مشکل ساز می‌شود.

* بانک مرکزی ریسک بازار ارز را بالا برد

آلبرت بغزیان کارشناس اقتصادی و استادیار د انشگاه تهران هم در پاسخ به این سوال خبرنگار الف که چرا نرخ ارزی روند کاهشی به خود گرفته است، گفت: متولی بازار ارز، بانک مرکز است  که در چند روز متوالی قیمت فروش ارز را به صرافی‌ها را کاهش داد که با این اقدام ریسک نگهداری دلار را افزایش داد. این اقدام باعث شد آن‌هایی که دلار دارند، ارزها خود را روانه بازار کنند و امروز فروشنده شدند که امیدواریم این روند ادامه پیدا کند.

وی با بیان اینکه بانک مرکزی در حال حاضر وظیفه‌ای که چند سال است فراموش شده را اجرا می‌کند، یعنی مدیریت بازار ارز به سمت نرخی که مورد نظرش است، تاکید کرد: کاهش نرخ دلار به دلیل ایجاد ریسک در بازار است که در این مواقع معمولا آن‌هایی که ارز دارند، احساس خطر کرده و فروشنده می‌شوند و آنهایی هم که خریدارند، وارد نمی‌شوند.