روانشناسان معتقدند بطور کلی در جامعه‌ای که نیازهای اساسی انسان‌ها در آن تأمین می‌شود، افراد بر پایه موازین اخلاقی زندگی می‌کنند؛ یکی از نیازهای امروز جامعه آموزش است و هر اقدامی در این زمینه تلاشی برای کاستن از آسیب های اجتماعی است.
محرم است و دو ماه پر اعتقاد در پیش رو؛  شاید بهتر باشد اندکی نذرهایمان را به سمت نذرهای فرهنگی و گره گشایی از اطرافیانمان گسیل داریم و این بیت از مولانا را تکرار کنیم: ای قوم به حج رفته کجایید کجایید / معشوق همین جاست، بیایید بیایید ...

شاید برآیند کلام آنانی باشند که در گفت و گو با ایرنای گیلان نذر فرهنگی را به تمجید نشسته اند.
مهتاب دهدار فعال محیط زیست است و در گفت و گو با خبرنگار ایرنا مکانی را سراغ می گیرد که بتواند کتاب اهداء کند.
وی با بیان اینکه طرح های ترویجی و حمایتی کتاب طرح هایی فوق العاده ای برای ترویج فرهنگ کتابخوانی است، بیان می کند: طرح تابستانه کتاب ۹۹ با ۲۰ درصد تخفیف تازه به اتمام رسیده و من پیش تر بر اساس نذری که داشتم در حد توان کیک و  شربت در میان عزاداران حسینی توزیع می کردم.  
وی توضیح می دهد : امسال در بحبوحه کرونا و با توجه به تغییر شیوه عزاداری ها و سخت گیری در پخت و پز غذاهای نذری، تصمیم گرفتم در طرح تابستانه کتاب شرکت کنم و هزینه ای را که هر سال برای نذر یاد شده ادا می کردم را کتاب های آموزشی برای رده کودکان و نوجوان مبنی بر آموزش های زیست محیطی تهیه و در ایام محرم ادای دین  کنم.
دهدار با بیان اینکه امروز آموزش های زیست محیطی نیازمند تکرار و فرهنگسازی است، می گوید: علاوه بر کتاب های یادشده، کتابخانه خانه را نیز پالایش کردم و بسیاری از کتاب هایی را که خوانده بودم و می دانم می تواند برای دیگران مفید باشد را اهداء کردم.

حافظ برایمان 'عالمی دیگر بباید ساخت و از نو آدمی' سرود؛ حسین بن علی (ع) درس آزادگی را برایمان مشق کرد و نخستین پیشوایمان ما را به فرزند زمان خویش بودن توصیه کرد پس لازم است به این موضوع بیاندیشیم چگونه می توان اعتقاد و باورهایمان را در راستای تاثیر مثبت بر جامعه ارتقاء داد.

رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی لاهیجان نیز از برگزاری طرح "نذر کتاب" همزمان با ایام محرم خبر می دهد و می گوید: در سال جاری که همچنان کرونا میدان دار است و بسته های خوراکی زمینه گسترش بیماری را افزایش می دهند می توان به نذر فرهنگی بیشتر توجه کرد زیرا  فعالیت های فرهنگی تاثیر دراز مدت دارند.
نگار نادری می افزاید: "نذر" دارای پیشینه طولانی است و انسان در طول تاریخ از آن سود جسته و با نذر سعی کرده تا بخشش و کمک به نیازمندان را در راستای اعتقادات دینی جلب نماید در این میان جای نذر فرهنگی کم رنگ است و اینک بهتر می نماید تهدید کرونا را به فرصت تبدیل کرد و در این راستا برای نذر فرهنگی فرهنگسازی کرد.
 وی اظهار داشت: کتاب های جمع آوری شده در طرح " نذر کتاب" امسال صرف تجهیز کتابخانه های عمومی و یا کتابخانه های مدارس مناطق کم برخوردار شهرستان لاهیجان، کتابخانه شهید باهنر و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان لاهیجان دو ایستگاه اهدای کتاب می شوند که علاقمندان می توانند تا پایان محرم برای اهداء کتاب های خود به این دو مکان مراجعه نمایند.
وی یادآورشد: پیش از این دو دوره گلریزان کتاب در لاهیجان برگزار شد و از کتاب های جمع آوری شده به بیش از هفت مدرسه در مناطق کم برخوردار کمک و نیز به کمپ ترک اعتیاد اهدا شد و برخی نیز به صورت رایگان در طرح سالم سازی دریا و مناسبت های خاص میان علاقمندان توزیع شد.
لاهیجان سه دوره نامزد پایتخت کتاب و شهر فعال ترویج کتاب و کتابخوانی شناخته شده است.
اگر چه پیشینه گیلان در ادای نذر فرهنگی خالی نیست چنانکه آوینای دو ساله و پدرش در تصادف از دنیا رفتند اما به ایده پدربزرگ با دیه آن 2 کتابخانه در رستم آباد گیلان پا گرفت و موجب شد برای همیشه در سرزمین خویش جاودان شوند.  
ناصر بلباسی نانوایی در استان گیلان و در شهر رشت ایده  نان با کتاب خلق کرد؛ بلباسی در کنار پخت نان، قفسه ای چوبین بنا کرد که چیدمانش کتاب است و جملات ادبی بر تکه های کاغذ نوشته و مشتریان را تا برآمدن نان های داغ به خواندن آنها دعوت می کند.  
ساحل فیلسوف، راننده تاکسی در شهر رشت است که با ایجاد کتابخانه در تاکسی خود، مسافران را در آرامش مطالعه، به مقصد می رساند و پیشنهاد دهنده طرح تاکسی - کتابخانه در شهر است؛ وی روزانه مسیر پر رفت آمد میان میدان صیقلان و گلسار رشت را بارها و بارها طی می کند و باور دارد بسیاری از دغدغه های جامعه با مطالعه و خواندن کاهش می یابد.  
صمد رهبر یار، کتابخانه سیار راه می اندازد و کتابخانه محبوب کودکان کار در گیلان می شود حتی در یورش کرونا نیز دست از دغدغه های فرهنگی بر نمی دارد و به تولید محتوای داستانی و فرهنگی برای کودکان بویژه کودکان کار می پردازد.
محققان بر این باورند، که کتاب خواندن در وهلۀ نخست یک امر آموزشی است؛ مانند خوردن (چگونه خوردن، چه چیزی را خوردن)، پوشیدن (چه چیزی را پوشیدن و چگونه پوشیدن)، ارتباط برقرار کردن (چگونه برخورد کردن، دست دادن یا دست ندادن، چه چیزی را گفتن و نگفتن) و حتی مانند درس خواندن و علم آموزی است؛ از این رو کتاب خواندن می‌باید آموزش داده شود بنابراین، کتاب خواندن امری اکتسابی است نه ارثی.  
پویش اهدای کتاب در گیلان پیش از یورش سهمگین کرونا بر روح و جان جامعه شکل گرفت؛ اگرچه مدت مدیدی مردمان خانه نشین شدند و این پویش به محاق رفت اما در پس گذر اندکی از بحران، خیرانی از معاون وزیر گرفته تا اعضای شورای شهر در استان با اهدای کتاب هایی قابل، به قدر جرعه ای شیرین کام اخبار را خوش ساختند.
محرم  شاید بهتر باشد اندکی نذرهایمان را به سمت نذرهای فرهنگی و گره گشایی از اطرافیانمان گسیل داریم و این بیت از مولانا را تکرار کنیم: ای قوم به حج رفته کجایید کجایید / معشوق همین جاست، بیایید بیایید ...