اشاره روحانی به نقش مهم مهندسی ژنتیک
پیام رئیس جمهور به همایش ایمنی زیستی- سلامت محیطی- محصولات تراریخته دانشگاه سیستان و بلوچستان
تابناک سیستان و بلوچستان: دکتر حسن روحانی در پیامی به همایش همایش ایمنی زیستی- سلامت محیطی- محصولات تراریخته که در روزهای 22 و 23 اردیبهشت در دانشگاه سیستان و بلوچستان در حال برگزاری است گفت بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک در تامین امنیت غذایی و سلامت، از مولفههای اساسی و اصلی امنیت ملی محسوب میشود.
متن این پیام که نسخهای از آن در اختیار تابناک سیستان و بلوچستان قرار گرفته است به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
برای اینجانب موجب مباهات است که دانشمندان،
پژوهشگران، اساتید و دانشجویان کشورمان را با نشاط و امید و تدبیر و فعال و
پویا میبینم. تشکیل همایش ایمنی زیستی، سلامت محیطی و محصولات تراریخته را
به کلیه دست اندرکاران و برگزار کنندگان این همایش تبریک عرض نموده و برای
کلیه شرکتکنندگان و مهمانان گرانقدر این همایش بزرگ نشستهای پربار و
پرثمری را آرزو میکنم.
توسعه و پیشرفت هر کشوری مرهون تلاش صاحبان علم
و فناوری است، توسعه و رفاه در کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان مرهون
استفاده از یافتههای علمی و تبدیل آن به فناوری و تولید ثروت بوده است.
نگاهی کوتاه به تاریخ انقلاب صنعتی در اروپا و تاریخ صنعتی شدن در کشورهای
پیشرفته نشان میدهد که در مقاطعی از زمان دانشمندان و پژوهشگرانی با از
خود گذشتگی و شجاعت توانستهاند ضمن مقابله با فناوری هراسی، کشور خود و
بلکه جهانیان را از مواهب دانش و تخصص و یافتههای علمی خود بهرهمند کنند.
در عرصههای زیستی هم همینگونه بوده است. انقلاب سبز نیز مرهون تلاش جمعی
دانشمندان بسیاری بوده است.
اگرچه همه فناوریها باید مورد توجه قرار
گرفته و کشور به صورت متوازن در همه زمینهها پیشرفت داشته باشد، اما گاهی
اهمیت برخی فناوریها به دلایل مختلف دوچندان میشود و ضرورت دستیابی به آنها نسبت به سایر فناوریها به طور محسوسی افزایش مییابد. فناوریهای نو
به دلیل ویژگیهای خاصی که دارند در زمره این دسته اخیر هستند. ویژگیهای
اساسی فناوریهای نو به ویژه بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک در نرمافزاری
بودن و مغز افزاری بودن آنهاست. این فناوریها برخلاف صنایع بزرگ نیازمند
سرمایهگذاری چندانی نیستند و به دلیل هم خوانی و انطباق آنها با محیط زیست
مورد توجه ویژهای قرار گرفتهاند.
در این میان اما فناوری زیستی تحولی
را در عرصههای کشاورزی و صنایع غذایی، بهداشت و درمان، محیط زیست و صنعت و
معدن و حتی حقوق و افراد پدیدآورده است که شاید با کمتر رشته تاثیرگذار و
حیاتی دیگری قابل مقایسه باشد. خلق دوباره حیات، ایجاد یافتههای مصنوعی،
تولید پروتئینها و سایر ترکیبات پزشکی در گیاهان، کشت بیش از یکصد و هفتاد
میلیون هکتار محصول تراریخته ازجمله کشت محصولات متحمل به خشکی و کمآبی
در قریب به سی کشور جهان، تشخیص بیماریها قبل از تولد، شبیه سازی حیوانات
و بازتولید اولین حیوانات از یک قطره خون، نوید تحولات شگرف و بنیادی
دیگری را هم در زندگی ما میدهد که شاید در دوره محدود حیات ما صورت تحقق
یابد.
بدیهی است این تحولات شگرف و دستاوردهای ارزشمند بشری ملاحظاتی را
هم با خود به همراه خواهد داشت، اما این ملاحظات در عین محترم شمرده شدن
هرگز نباید و نمیتواند به عنوان دستاویزی در مقابل پیشرفت چرخ علم و
فناوری و بهرهمندی کشور از فواید سرشار آنها تلقی شود.
موضوع همایش
شما ایمنی زیستی، سلامت محیطی و محصولات تراریخته بسیار هوشمندانه انتخاب
شده است که بیانگر نقش اساسی بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک در تامین امنیت
غذایی و سلامت است که از مولفههای اساسی و اصلی امنیت ملی محسوب میشود.
در حالی که کشور ما از زیرساختهای عظیمی در حوزه بیوتکنولوژی کشاورزی
برخوردار است و با وجود داشتن سرمایه های عظیم انسانی متخصص و دلسوز اما به
نظر میرسد سهم مردم ما از این فناوریها فعلا واردات محصولات حاصل از
بیوتکنولوژی از خارج از کشور است که باید با تکیه بر اندیشه و تدبیر مدیران
دلسوز و شجاع، استفاده از تخصص و توان پژوهشگران کشور ما این وضعیت تغییر
کند. امروز استفاده از فناوریهای بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک نه تنها یک
ضرورت بلکه انتخابی هوشمندانه و آگاهانه برای حل معضلات غذایی و بهداشتی و
محیط زیستی کشور محسوب می شود که غفلت در دستیابی و استفاده از این فناوری
ها به یقین میتواند موجب شماطت ما توسط نسل آینده شود.
من برگزاری این
همایش را به فال نیک میگیرم و ضمن آرزوی روزهای پربار برای نشستها و
جلسات شما، با اشتیاق در انتظار نتایج همایش شما خواهم بود. امید است ضمن
ترسیم وضعیت موجود و شناسایی چالشهای اساسی پیش روی تولید ملی، امنیت
غذایی و سلامت، راهکارها و پیشنهادات ارزنده شما هم برای باز کردن مدبرانه
قفل ها و بازگرداندن نشاط و رونق به عرصه علم و فناوری و تولید و سلامت
دربرداشته باشد. به یقین مجموعهای فاخرتر و دلسوزتر از انجمنهای علمی
کشور و جمعیت متخصص حاضر در این همایش نمیتواند ضمن ارائه شناخت صحیح از
وضعیت موجود، راهکارهای رسیدن به وضعیت مطلوب را ارائه دهد.
والسلام.
حسن روحانی
شایان ذکر است در این همایش که با حضور دکتر تولایی، رییس انجمن ژنتیک ایران و دکتر قره یاضی رییس انجمن ایمنی زیستی ایران در حال برگزاری است، دانشمندان، صاحبنظران و پژوهشکران حوزه محصولات تراریختی به ارائه مقالات و دستاوردهای خود در این حوزه میپردازند.
محصولات تراریختی، محصولاتی با محتوای ژنتیکی دستکاری شده یا تراریخته
(Transgenic) میباشند که با تغییر هدفمند در DNA آنها، سبب مقاومت در برابر آفات، حشرات و... میشوند، به طوری که محصول در قیاس با نوع اصلاح ژنتیکی نشده، فاقد نقاط ضعف میباشد.