نویسنده: زهرا رئیسی فرد: کاردان فناوری اطلاعات و ارتباطات: صنعت فولاد در دنیا به عنوان یک صنعت سخت و خشن مطرح شده است و از این رو، افرادی که در این صنعت به کار گرفته میشوند، باید دارای روحیهای سخت باشند. روی دیگر صنعت فولاد انعطافپذیری آن است؛ چرا که محصولات نهایی صنعت فولاد بسیار متنوع هستند و باید روشهای تولید متنوعی را با گریدهای گوناگون به کار بست تا محصول نهایی مناسب مشتری و مصرفکننده نهایی باشد. برای رسیدن به این هدف، صنعت فولاد نیازمند به کارگیری تفکر سازنده، خوشفکر و خلاق است و نیروی انسانی تحصیلکرده میتواند این مهم را برطرف سازد.
وقتی از نیروی انسانی در صنعت فولاد صحبت میکنیم، در واقع صحبت از ترکیب سخت و خشن با هنر است. زیرا خروجی صنعت فولاد باید در عین سخت بودن، برای مشتری و مصرفکننده نهایی جذابیت داشته باشد. این جذابیت و سخت بودن در هر سازمان فولادی توسط نیروی انسانی خلق میشود. نکته قابل توجه این است که در صنعت فولاد، مهمترین بخشی که باید هر دو ویژگی انعطافپذیری و سخت بودن را داشته باشد، بخش ذوب و ریختهگری است. در واقع از سویی بخش ذوب مهمترین و حساسترین بخش صنعت فولاد است که نتیجه زحمات زنجیرههای قبلی را تعیین میکند. زیرا در این بخش میتوان هزاران گرید فولادی را از طریق ذوب و ریختهگری به اشکال گوناگون (بیلت، بلوم و اسلب) تولید کرد. از سوی دیگر، بخش ذوب تعیینکننده محصولات بعدی و مصرفکنندگان نهایی است. مصرفکنندگان با توجه به نوع فولاد تولید شده در مرحله ذوب میتوانند این نوع فولاد را در تولید محصولات نوردی مانند میلگرد، تیرآهن، نبشی، ورق و... به کار ببرند. آن چیزی که تعیینکننده محصول نهایی در یک فولادساز است، نیروی انسانی بوده و با ترکیب هنر، خلاقیت، علم و روحیهای سخت، میتوان محصول فولادی را تولید کرد. در حقیقت فولاد محصول روحیه پولادین است.
نیروی انسانی مهمترین رکن صنعت را تشکیل میدهد. حتی اگر بالاترین تکنولوژی در صنعت به کار گرفته شود، باز هم نقش نیروی انسانی چه در زمینه طراحی خط تولید، چه در زمینه اپراتور خط به صورت غیر حضوری غیر قابل انکار است. هر چه محصول استراتژیکتر و سازمان صنعتی بزرگتر باشد، نقش نیروی انسانی پررنگتر میشود. قدر مسلم این است که صنعت فولاد در دنیا از نظر رده شغلی یکی از دشوارترین مشاغل بوده و هر از چند گاهی در آن حوادث رخ میدهند. بنابراین نیروی انسانی در این صنعت علاوه بر دارا بودن تخصص و روحیه سخت، باید به نوعی از خود جانفشانی بروز دهند؛ چرا که ذوب و ریختهگری به نوعی مخاطره آمیزترین بخش صنعت فولاد محسوب میشود. دمای ذوب فولاد بالغ بر یک هزار و پانصد درجه سانتیگراد است و عملا کوره ذوب و ریختهگری برای تولید شمش فولادی، باید به دمای بیش از این برسد تا فولاد به حالت مذاب درآمده و بتوان با آن محصول (بلوم، بیلت و اسلب) تولید کرد. کار کردن در بخش ذوب و ریختهگری شجاعت و جسارت بسیار میخواهد. نیروی انسانی در این بخش باید شجاعت و جسارت فوقالعادهای داشته باشد و در واقع با قرار گرفتن در این بخش، از خود جانفشانی بروز دهد.
شرکت فولاد خوزستان به عنوان قطب دوم تولید فولاد در کشور، بزرگترین تولیدکننده محصولات میانی فولاد است. این مجتمع بسیار بزرگ از چندین واحد تولیدی تشکیل شده است و در رده سومین شرکت بزرگ از نظر تعداد نیروی انسانی در میان همه فولادسازان است و بالغ بر ۱۱ هزار تن در آن مشغول به کار هستند. آنچه که به عنوان محصول نهایی از فولاد خوزستان خارج میشود، ماحصل تفکر نیروی انسانی خلاق، باهوش و مبتکر است که توانسته بهترین محصول را در اختیار مشتریان ایرانی و خارجی قرار دهد و آوازه فولادساز ایرانی را به سراسر گیتی برساند.
در شرایطی که شیوع ویروس کرونا بسیاری از فولادسازان جهان را به تعطیلی کشاند و میزان تولید فولاد دنیا نیز کاهشی بود، این واحد تولیدی حتی یک نفر از نیروی انسانی خود را کاهش نداد. با این حال فولاد خوزستان مانند هر فولادساز دیگر، از حادثه مستثنی نیست و از ابتدای تاسیس خود شاهد حوادث گوناگونی بوده است. این حوادث از حملات هوایی رژیم بعث عراق در جنگ تحمیلی گرفته تا شرایطی که به صورت غیرمترقبه در خطوط مختلف شرکت رخ داده، باعث شهادت یا از کار افتادگی تعدادی از نیروهای انسانی جان بر کف شرکت فولاد خوزستان شده است. تعداد شهدای فولاد خوزستان که تقدیم انقلاب اسلامی شده ۵6 تن بوده و تعداد درگذشتگان شهادت گونه در حوادث این شرکت نیز به بیش از ۷۰ تن میرسد. قطعا با جانفشانی این افراد است که شرکت فولاد خوزستان به عنوان نگین درخشان صنعت فولاد کشور و بزرگ ترین تامینکننده مواد اولیه شرکتهای نوردی همچنان مشغول فعالیت است.
قطعا در ادامه راه نیز فولاد خوزستان با تکیه بر نیروی انسانی خود میتواند همه مشکلات موجود را یکی پس از دیگری پشت سر بگذارد و با اجرای طرحهای توسعهای، جایگاه خود را در صنعت فولاد کشور ارتقا دهد.