به گزارش تابناک یزد،در کنار این افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش نیاز، با کاهش زمین‌های زراعی رو به‌رو هستیم، به گونه‌ای که شاید بشود گفت کشت محصولات به صورت عادی و سنتی صرفه اقتصادی ندارد و نمی‌تواند پاسخگوی نیاز مردم باشد و باید به دنبال راه‌های جدید تولید محصولات کشاورزی باشیم.
شاید در زمان پدر و مادرهایمان میوه‌هایی چون هندوانه و خربزه فقط در تابستان و میوه‌ای چون انار فقط در زمستان پیدا می‌شد، اما امروزه می‌توانیم تمامی میوه‌ها را در تمامی فصول سال خریداری کنیم، درست از همان زمانی که جوامع با افزایش تقاضا برای مواد غذایی و کاهش زمین روبه‌رو شد و از همان زمان که به فکر تامین میوه‌ها در تمام فصول افتاد کشت گلخانه‌ای در دستور کار تولیدکنندگان قرار گرفت.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه خراسان، کشت گلخانه‌ای، امروزه امری اجتناب ناپذیر است و نمی‌توایم آن را نادیده بگیریم.
سید هاشم نقیبی حسینی، مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی، در این خصوص از رشد سریع گلخانه‌ها در کشور می‌گوید و اظهار می‌کند: سطح کشت گلخانه‌ها از حدود 3000 هکتار در سال 1380 به حدود 8000 هکتار در سال 1392 رسیده است و در خراسان رضوی بیشترین تعداد گلخانه در مشهد و پس از آن در شهرهای فریمان، چناران و گناباد قرار دارد.
وی ادامه می‌دهد: علاوه بر گلخانه‌های موجود، پروژه احداث مجتمع‌های گلخانه‌ای جدید در 10 شهرستان استان در دست انجام است و به جز مجتمع گلخانه‌ای نیشابور که همچنان عملیات اجرایی و احداث آن در حال انجام است در 9 مجتمع دیگر کار رو به اتمام و در حال تکمیل زیرساخت‌ها هستیم.
وی با اشاره به اهمیت و مزیت‌های تولید گلخانه‌ای و پتانسیل‌های موجود در این بخش، از لزوم داشتن برنامه جامع توسعه تولیدات گلخانه‌ای کشور و استان خبرداد و عنوان کرد: تدوین این برنامه باعث می‌شود ضمن ساماندهی تولید محصولات گلخانه‌ای با تدوین ضوابط و معیارهای فنی طراحی، اهداف توسعه گلخانه‌ها که همان تولید با هزینه کم و محصول با کیفیت مناسب است، محقق شود.
سطح زیر کشت گلخانه‌های استان
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی، در خصوص سطح زیر کشت گلخانه‌های استان، اظهار می‌کند: بر اساس آمار سال گذشته حدود 184 هکتار سطح زیر کشت گلخانه‌های استان است که از این مقدار 150 هکتار به محصولات سبزی و صیفی، 27 هکتار به گل و گیاه و حدودا سه هکتار به گیاهان دارویی و مابقی به سایر گیاهان گلخانه‌ای اختصاص یافته است.
وی تعداد افراد مشغول به کار در این گلخانه‌ها را حدود 900 نفر اعلام کرده و می‌افزاید: حدود 90 نفر از این افراد در گلخانه‌های گل و گیاه و سایر افراد به کشت سبزی و صیفی مشغول هستند.
نقیبی با بیان اینکه خراسان رضوی در کشت گلخانه‌ای رتبه دهم را دارد، اظهار می‌کند: سازه‌های گلخانه‌ای در استان شامل گلخانه‌های شیشه‌ای و گلخانه‌هایی با اسکلت فلزی یا پوشش پلاستیکی یا پلی کربنات است.
وی در خصوص ظرفیت‌های ویژه استان در زمینه کشت گلخانه‌ای، اعلام می‌کند: ظرفیت خراسان رضوی از لحاظ فارغ‌التحصیلان کشاورزی جویای کار با سطح علمی بالا، همجواری با کشورهای میانه به عنوان خریداران عمده محصولات گلخانه‌ای، فراهم بودن برخی از زیرساخت‌ها، نیاز بالای استان، شرایط اقلیمی متناسب، ساعات و روزهای آفتابی زیاد، رطوبت پایین و ارتفاع زیاد از سطح دریا، به منظور افزایش سطح زیر کشت گلخانه‌ای بسیار بالاست.
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی، می‌گوید: تولید محصولات کشاورزی و بعضا تولید گل‌های زینتی در گلخانه‌ها صورت می‌گیرد، اما تولیدات گلخانه‌ای استان در اکثر فصول پاسخگوی نیاز داخلی نیست و معمولا وارد‌کننده تولیدات گلخانه‌ای هستیم.
وی در خصوص مزایای کشت گلخانه‌ای، می‌گوید: افزایش بازدهی محصول به لحاظ وزنی بین 10 تا 20 برابر و به لحاظ ریالی بین 30 تا 40 برابر، جلوگیری از خسارت بلایای طبیعی و تنش‌های دمایی و کنترل بهتر آفات و بیماری‌ها مزیت‌های کشت گلخانه‌ای است.
نقیبی ادامه می‌دهد: دیگر مزایای کشت گلخانه‌ای شامل بهره‌وری بیشترازآب و زمین، امکان کشت گلخانه‌ای در اراضی نامرغوب، اراضی کوچک و ایجاد اشتغال برای قشر تحصیل‌کرده است.
کشت گلخانه‌ای صنعتی نوپا اما پیش‌رو در استان
مهرداد میرحسینی، کارشناس مسئول گلوگیاه سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، اظهار می‌کند: طبق برنامه توسعه سازمان جهاد کشاورزی این میزان برای استان باید تا سال 1404 به 1000 هکتار برسد، اما آنچه که در توسعه کشت گلخانه‌ای دارای اهمیت است بازاریابی و صادرات با حجم بالاست که در غیر این صورت توسعه مناسبی نخواهیم داشت.
این کارشناس مسئول گلوگیاه سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، با بیان اینکه صنعت گلخانه‌ای در استان یک صنعت نوپا است، عنوان می‌کند: در برخی از شهرها مثل کرمان و یزد این صنعت بسیار پیشرفت کرده، اما به رغم تمام این قضایا خراسان رضوی بیشترین گلخانه پیشرفته (هیدروپونیک) را در سطح کشور دارد به طوری که 40 درصد از گلخانه‌های خراسان رضوی هیدروپونیک است.
وی با بیان اینکه در روش کشت هیدروپونیک در گلخانه‌ها به جای خاک برای کشت محصولات از الیاف نارگیل و سایر الیاف معدنی استفاده می‌شود، عنوان می‌کند: استان در زمینه گلخانه‌های هیدروپونیک رتبه اول را در کشور دارد.
میرحسینی بیان می‌کند: خراسان رضوی درسال‌های اخیر به لحاظ کیفیت گلخانه‌های احداث شده و احراز رتبه‌های کشوری در زمینه تولید محصولات گلخانه‌ای از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
وی نیاز گلخانه‌ها را وابسته به نوع محصول کشت شده و امکانات موجود دانسته و می‌افزاید: برای تاسیس یک گلخانه ابتدا باید به تحلیل و مطالعه بازار و نیاز منطقه پرداخت و با توجه به شرایط محل، امکانات اقلیمی، زیرساخت‌ها و سرمایه‌های موجود محصول قابل کشت را انتخاب کرد.
این کارشناس مسئول گلوگیاه سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، ادامه می‌دهد: نیاز مالی و تسهیلاتی گلخانه‌ها از متری 30 هزار تومان تا متری 400 هزار تومان متغیر است.
وی در خصوص وضعیت درآمد گلخانه‌های استان اظهار می‌کند: مهمترین فاکتور برای میزان درآمد گلخانه‌ها وضعیت بازار و میزان تقاضای مردم در یک مقطع زمانی خاص است که به موجب آن ممکن است یک گلخانه سود بالایی داشته باشد و یا متحمل ضرر و زیان شود.
میرحسینی یکی دیگر از فاکتورهای مؤثر بر میزان درآمدزایی گلخانه‌ها را امکانات فنی و شرایط رشد گیاه دانسته و می‌گوید: نحوه مدیریت گلخانه و کنترل آفات و تغذیه گیاه نیز دیگر عوامل موثر بر میزان درآمد گلخانه‌ها را شامل می‌شوند.
وی تصریح می‌کند: با وجود بازار محدود و رشد محدودتر تولیدات گلخانه‌ای در استان و کشور، اگر به دنبال افزایش میزان تولیدات هستیم باید دولت تلاش مستمری برای بازاریابی و به ویژه بازاریابی خارجی داشته باشد، زیرا درحال حاضر تنها 10 درصد گل‌های شاخه بریده و پنج درصد محصولات صیفی استان صادر می‌شود.
کشت گلخانه‌ای با توجه به کمبود آب در کشور و به ویژه استان بسیار اهمیت دارد، زیرا پیرو این کشت 10 تا 20 برابر ارزش وزنی محصولات و 40 برابر ارزش ریالی محصولات افزایش می‌یابد.
متاسفانه برخلاف ضرورت و اهمیت کشت گلخانه، توسعه گلخانه‌ها سرعت مناسبی ندارد، درصورتیکه با توجه به تمام مزایای این نوع تولید، همت و تلاش مسئولین باید به سمت استفاده از این نوع کشت باشد، چراکه با توجه به کاهش زمین‌های مناسب کشت در یک محیط کوچک، می‌توانیم محصولات بسیاری را کشت کنیم.