حق حیات و زندگی معمولی از جمله حقوق عادی و پیش و پا افتاده در یک زندگی اجتماعی است. اما همیشه این حقوق متاثر از برخی شرایط وضع شده اجتماعی است که بعضا قانون است و بعضا عرف و گاهی پس از پایان یک اعمال قانون، حقوق شخص می‌تواند متاثر از عرف جامعه هیچ وقت تامین نشود حتی مسیر زندگی فرد و اطرافیان دستخوش تغییرات بنیادین شود.
آنچه که در مقدمه گفته شد کلیتی است از زندگی یک فرد زندانی که به دلیل عدول از قانون، خود را در بند زندان می‌بیند و جور آن را می‌کشد، اما همین زندانی اگر به شدت خوش شانس نباشد و یا اینکه خانواده یا بزرگتری متول نداشته باشد که پول، سرمایه و کار برای وی مهیا کند، ادامه زندگی خود و خانواده اش پس از آزادی از زندان همچنان در بند، اما این بار بند اشتغال خواهد بود و تحت عرف عدم اعتماد به کسی که یکبار خطایی کرده، وی و خانواده اش از بسیاری حقوق طبیعی و اجتماعی خود محروم می‌شوند.
به گزارش تابناک کهگیلویه و بویراحمد ایرنا در گزارشی اجتماعی نوشت : لیلا همسر ابراهیم همراه پسرش مهدی و دخترش زهرا درب خانه منتظر هستند که پدر از راه برسد و حداقل امروز بگوید کار پیدا کرده است، اما هوا داشت تاریک می‌شد و همچنان از پدر خبری نبود.
دخترک معصوم و مظلوم با دمپایی وصله شده که یک گوشه اش نیز پاره است چادر مادر را گرفته و با خیال کودکانه و نگاه ناامیدانه اش از نیامدن پدر خسته شده است و امروز هم امیدی برای خوردن غذای گرم ندارد، چون در خانه هیچ چیزی برای تهیه غذا ندارند.
مادر زهرا نگاه غمبار و آه و هراسش را بر سیمای گریان دخترش می‌دوزد و نگران پسرش مهدی است که اخیرا در دام اعتیاد گرفتار شده است و هر روز چنبره بدبختی و فلاکت گره محکم تری بر زندگی آن‌ها می‌زند و طعنه‌های دیگران هم بیشتر و بیشتر می‌شود.
چند ماهی است که ابراهیم از زندان آزاد شده، اما این مدت هر چه تلاش کرده نتوانسته کاری پیدا کند، زیرا کسی به او کار نمی‌دهد و به چشم یک زندانی به او نگاه می‌کنند.
خانواده‌های زندانیان بیش از آنکه ماجرای حسرت بار و سایه شوم زندانی شوهر و یا فرزندشان بر آن‌ها سنگینی کند، طعم تلخ کنایه‌ها و طعنه‌های معنی دار زن و فرزند همسایه و همکلاسی‌ها سخت آزارشان می‌دهد و از سوی دیگر جامعه پذیرای آن‌ها نیست و عمدتا به دلیل بیکاری، دوباره روی برگردان همان کار‌های اشتباه گذشته می‌شوند.
ضرورت توجه به موضوع اشتغال زندانیان در برنامه هفتم توسعه
اشتغال زندانیان در برنامه هفتم توسعه مورد توجه جدی قرار گیرد تا بتوانیم گامی در راستای کاهش جمعیت کیفری برداریم.
طبق آخرین اطلاعات به دست آمده، بنیاد تعاون زندانیان با همه توان و ظرفیت به میدان آمده و توانسته است بدون کمک‌های دولتی و فعالیت‌های ترجیحی و رانت به اشتغال زندانیان کمک کند؛ همه امور در بنیاد تعاون زندانیان از طریق شرکت در مناقصه محقق می‌شود در حالی که در سال ۱۳۲۹ هیات وزیران مصوبه‌ای دارد که طبق آن زندانیان می‌توانند از آن زمان بدون طی تشریفات در مناقصه‌های دولتی محصولات مورد نیاز خود را خود تولید کنند.
این مصوبه که مبتنی بر توسعه اشتغال زندانیان است در جلسه ۱۸ شهریور ۱۳۲۹ هیات وزیران بنا بر پیشنهاد وزارت دارایی تصویب کرد که «کارخانجات زندان شهربانی (در آن زمان زندان‌ها زیر نظر شهربانی اداره می‌شد) از نظر انجام معاملات، مانند یک بنگاه دولتی محسوب و کالا‌های مورد نیاز شهربانی و سایر موسسات دولتی؛ آنچه که ممکن باشد بدون تشریفات مناقصه از کارخانجات زندان خریداری شود.» و این مصوبه به امضای همه وزرا رسیده است.
اگر این مصوبه با کمک دولت و مجلس احیا شود به معنای اشتغالزایی برای ۳۰ هزار نفر است و در صورتی که این مهم در برنامه هفتم توسعه مورد توجه قرار گیرد، گام موثری در حمایت از زندانیان برداشته خواهد شد.
در یک دهه گذشته، حاکمیت از سال ۱۳۹۰ مصوب کرد مبلغ ۶۰۰ میلیارد تومان و از سال ۹۱ تا ۹۵ هم هر سال مبلغ یک هزار و ۴۴۰ میلیارد تومان با هدف توسعه اشتغال زندانیان برای ۳۰ هزار زندانی به بنیاد تعاون زندانیان تسهیلات اعطا شود، اما بانک‌ها در این زمینه همکاری نداشتند.
البته طبق اعلام معاون اجرایی رییس جمهور با بیان اینکه آزادی زندانیان یعنی حل مساله مردم و گره گشایی از کار مردم، جنس دولت آیت الله رییسی همین است، یعنی سفر برای سفر و تنها دیدن مردم نیست، زیرا اصل موضوع گره گشایی از کار مردم، نوکری مردم و حل مساله مردم است.
این مهم نشان می‌دهد که دولت سیزدهم به آزادی زندانیان توجه ویژه‌ای دارد و بدون تردید طرح‌هایی که گرد محرومیت را از چهره این زندانی‌ها بزداید را اجرایی خواهد کرد.
نگاه جامعه به زندانی و خانواده آن‌ها باید تغییر کند
کارشناس حوزه اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد گفت: یک زندانی که با تحمل سختی‌ها دوره محکومیت خود را در زندان گذرانده است و نادم و اصلاح شده و اکنون هنوز دچار سرخوردگی و خود کمتر بینی در جامعه شده و همین امر زمینه بروز آسیب‌ها را برای خانواده فراهم می‌آورد.
میرمحمدی افزود: نگاه و رویکرد جامعه به زندانی و بویژه خانواده‌های آنان که هیچ نقشی در بروز جرم آن شخص زندانی نداشته اند باید تغییر کند.
وی تاکید کرد: مشکلات اقتصادی خانواده‌های زندانیان آسیب زا است. تعداد زیادی از زندانیان در کهگیلویه و بویراحمد مرتکب جرایم غیر عمد شده اند، خانواده آن‌ها دچار مشکلات اقتصادی زیادی هستند.
کارشناس حوزه اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: خانواده‌ها و کودکان معصومی که کمترین و حتی هیچ گونه نقشی در ارتکاب جرم نداشته اند باید با تمام توان مورد توجه و کمک از سوی متولیان امر قرار گیرند.
مهارت‌آموزی هزار و ۱۶۶ زندانی در کهگیلویه و بویراحمد
مدیر کل زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی استان کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: می‌طلبد با آموزش، فرهنگ سازی و استفاده از ظرفیت رسانه‌ها و مطبوعات، زمینه پذیرش زندانیان و معتادان بهبود یافته در جامعه فراهم شود، زیرا این زندانیان پس از برگزاری دوره‌های آموزشی و اشتغالزایی حتما عنصر‌های مطلوبی برای جامعه خواهند شد.
بیژنی از کارفرمایان متقاضی خواست، درخواست خود به همراه مستندات لازم از جمله مجوز فعالیت از دستگاه‌های اجرایی، سوابق شغلی، میزان توانمندی‌های فردی، مالی و قابلیت‌های اجرایی طرح اشتغال زایی را تا چهارم دی به آدرس یاسوج، خیابان پاسداران، اداره کل زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی استان کهگیلویه و بویراحمد تحویل دهند.
اشتغال زندانیان بسیار حیاتی است
زندان یاسوج جزو شلوغ‌ترین زندان هاست و با توجه به بافت عشیره‌ای موجود در استان، زندانیان ما متفاوت هستند و نگاه جامعه باید به زندانیان تغییر کند.
سید علی ملک حسینی از نبود فرصت‌های شغلی پایدار در استان و سرمایه گذاری در کسب و کار‌هایی که طبق تعریف اشتغال محسوب نمی‌شوند گلایه بسیاری دارد.
دادستان مرکز کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: برخورد آخرین تیری است که باید از کمان خارج شود و نگاه‌ها به مسائل فرهنگی باید عمیق‌تر باشد.
وی تاکید کرد: جامعه‌ای که بخواهد مشکلاتش را با برخورد حل کند، توهین به جامعه است.
ملک حسینی گفت: چنانچه زندانی حمایت نشود و برای اشتغال و مهارت آموزی آن کاری صورت نگیرد قطعا بد‌تر از گذشته اش در جامعه ظاهر خواهد شد.
یادگیری و کسب مهارت و آموختن چگونگی تحمل و مقابله با بحران‌ها و آسیب‌های اجتماعی هنری است که کمتر در جامعه نهادینه شده است. خانواده زندانی که بواسطه زندانی شدن یکی از اعضای خود در معرض بسیاری از تهدیدها، معضلات و مشکلات قرار گرفته باید آموزش‌های مناسب و خود آگاهی لازم را برای مقابله با این آسیب‌ها کسب کند.
به نظر می‌رسد بازگشت خانواده‌ها به زندگی و زندانیان به جامعه مستلزم کمک جامعه است و در گام نخست نگاه به خانواده زندانیان باید اصلاح شود.
