به گزارش تابناک گلستان، حضور اقوام مختلف ترکمن، بلوچ، فارس، سیستانی، ترک و کرد، قزاق در استان گلستان باعث شده غذاها بسیار متفاوت‌تر از آن چیزی باشند که شما تصور می‌کنید. معروف‌ترین و خوشمزه‌ترین غذاهای محلی گلستان، خورش‌ها و پلوها هستند و علاوه بر این دو، شما در استان گلستان با انواع شیرینی، نان های محلی و آش‌های رنگارنگ و خوشمزه روبرو می‌شوید.
غذاهای محلی هر استان تا حد زیادی به محصولات کشاورزی که درآن استان کشت می شود بستگی دارد، استان گلستان نیز که یکی از قطب های مهم کشاورزی و دامپروری در کشور است نیز از این قاعده مستثنی نیست، با ما همراه باشید تا با معروف ترین غذاهای گلستان آشنا شوید.
ماش پتی خارش
ماش پتی که حالت آبکی و خورش مانند داشته، گوشت ندارد و سرشار از پروتئین گیاهی است. در گرگان این غذا همراه با پلو و کوکوی سیب زمینی مصرف می‌شود. این غذا را بیشتر در زمستان و بهار می‌پزند.
سبزی خورشت ماش پتی معمولا در حاشیه جنگل ها و به صورت خودرو می روید و روستاییان به صورت گروهای دوستانه عازم دشت و جنگل می‌شوند و با سبزی های وحشی این خورشت خوشمزه را می پزند.
کشک زرد سیستانی های گلستان
کشک زرد به عنوان یکی از بهترین و مقوی‌ترین غذاهای سنتی سیستان از گذشته‌های دور تا کنون رواج داشته و به عنوان غذایی لذیذ استفاده می‌شود. کشک زرد گرچه در گذشته تنها در میان مردم سیستان رواج داشت اما رفته رفته با مهاجرت سیستانی ها و انتقال آن به مناطق دیگر این غذای لذیذ و مغذی مورد اقبال سایر هموطنان نیز قرار گرفت.
چکدرمه
چکدرمه، یک از غذاهای سنتی ترکمن‌ها با قدمتی بیش از هزاران سال است که در مناسبت‌های مختلف از عروسی گرفته تا عزا و حتی در ایام محرم به‌عنوان نذری پخته می‌شود.
این غذای خوشمزه با برنج، پیاز، انواع گوشت (شتر، بره، گوسفند، گاو، مرغ و ماهی)، رب گوجه فرنگی، روغن و هویج پخته می‌شود و طعمی لذیذ دارد.
ترکمن‌ها برای پذیرایی از مهمان‌های خود عموماً چکدرمه می پزند. چکدرمه شباهت زیادی به استانبولی دارد اما طعم و مزه آن بسیار لذیذتر است.
باقلا پَته
پته یا پتی در گویش مردم محلی استان گلستان به معنای خورش است. یکی دیگر از غذاهای محلی گلستان که مردم در فصل بهار با آمدن باقلا تازه به بازار طبخ می‌کنند و بسیار هم به آن علاقه دارند باقلا پته است. باقلا پته غذایی ساده و راحت است که معمولا در کنار غذاهای دیگر سرو می‌شود. برای تهیه این غذا باقلا همراه با سیر، ادویه و رب انار یا رب آلو جنگلی پخته می‌شود. مردم گلستان باقلا پته را معمولا همراه با برنج و ماهی میل می‌کنند.
آش گوجه
آش در میان غذاهای محلی استان گلستان جایگاه ویژه‌ای دارد. انواع مختلفی از آش را می‌توان در سفره گلستانی‌ها دید. یکی از محبوب‌ترین آش‌های گرگانی، آش گوجه است. برای تهیه این غذا از گوشت گوسفند، گوجه فرنگی، برنج و ادویه استفاده می‌شود. غذایی که در نهایت آماده خواهد شد آشی قرمز رنگ است که علاوه بر داشتن رنگی زیبا، طعم و بویی عالی نیز دارد.
آش ماست یا آش گزنه
آش ماست یا آش گزنه غذای مخصوص شب چهارشنبه‌سوری در گرگان است. اما در روزهای دیگر سال هم پخته می‌شود. سبزی که به طور معمول در این آش مورد استفاده قرار می‌گیرد گزنه است، گیاهی خودرو که به شدت برای پوست حساسیت‌زا است، اما به صورت خوراکی خواص بسیار زیادی دارد. گزنه تنها سبزی مورد استفاده در این آش نیست. برخی از مردم گلستان از جمله مردم مینودشت این آش را با سَلَف (گیاهی جنگلی شبیه به اسفناج با برگ‌هایی کوچک‌تر) و برخی نیز با اسفناج آن را طبخ می‌کنند. برای تهیه آش ماست، برنج همراه با سبزی، برگ سیر، باقلا و کدو سبز پخته و پس از سرد شدن، همراه با ماستی که به آن سیر و نعنا اضافه شده سرو می‌شود.
بورک
بورک یا بورگ غذایی است که در کشورهای مختلف مثل ایران، ترکمنستان و ترکیه طبخ می‌شود. ترکمن‌ها نیز بورک را به سبک خود درست می‌کنند. بورک در فرهنگ غذایی مردم ترکمن نقش پررنگی دارد و در مهمانی‌ها و مراسم مختلف طبخ می‌شود. بورک ترکمنی خمیری پر شده از ترکیباتی نظیر گوشت، سبزی، سیب‌زمینی و ادویه است که در تنور یا روغن پخته می‌شود.
آش ترشی
آش ترشی (در گویش محلی: ترشی آش) یکی دیگر از غذاهای محلی استان گلستان بوده و تقریبا مشابه آش رشته یا آش کشک است، با این تفاوت که در آن به جای کشک، از رب انار یا رب آلو جنگلی استفاده می‌شود. گرگانی‌ها برای تهیه آش ترشی گاهی از سبزی‌های جنگلی مثل الزو (سیر یا تره کوهی)، زولَنگ (شش شاخ) و اناریجه استفاده می‌کنند. در آش ترشی گرگان باقلا و کدو حلوایی هم استفاده می‌شود. این آش یا به صورت ترش یا همراه با کمی شکر و به صورت ترش و شیرین (آش ترشی شکر) خورده می‌شود.
ماش پلو
این غذا که کم و بیش مشابه عدس‌پلو است با استفاده از ماش و برنج پخته می‌شود. ماش‌پلو به طور معمولا بدون گوشت پخته می‌شود و از جمله غذاهای گیاهی سفره استان گلستان است. اما این غذا گاهی با استفاده از گوشت چرخ‌شده هم سرو می‌شود.
نخود پلو گرگانی
نخود پلو یکی از خوشمزه‌ترین پلوهاست که جزو غذاهای محلی گرگان محسوب می‌شود. این پلو به ثبت ملی رسیده است و واقعا ارزش این را دارد که یکبار آن را امتحان کنید. پخت نخود پلو ۲ ساعت زمان نیاز دارد و مواد اولیه آن شامل برنج خیس شده، نخود، کشمش، رب انار و پیاز است. اجباری است که برای طعم بهتر نخود پلو از گوشت قرمز یا مرغ نیز استفاده کنید.
انواع ته چین از غذاهای محلی گلستان
مردم استان گلستان عاشق ته‌چین هستند. انواع مختلفی از ته‌چین (در گویش محلی: تَرچین) در میان غذاهای محلی گلستان یافت می‌شود. ته‌چین گوشت، ته‌چین مرغ، ته‌چین اسفناج، ته‌چین مرغ و بادمجان، ته‌چین تخم‌مرغ و حتی ته‌چین کله‌پاچه را می‌توان از جمله غذاهای گرگانی معرفی کرد. در تهیه این غذا معمولا ترکیب اصلی که گوشت گوسفند، تخم‌مرغ یا بادمجان است همراه با ادویه و پیاز سرخ می‌شود و سپس لابه‌لای برنج آبکش‌شده (اوکشی پِلا) قرار می‌گیرد.
غذاهای سنتی ایران حکیمانه، مفید و متناسب با نیاز مردم همان منطقه است
یک کارشناس تغذیه در خصوص غذاهای سنتی گلستان به خبرنگار ایسنا گفت: هریک از اقوام ایرانی غذاهای سنتی متفاوتی دارند که این غذاها در طی هزاران سال تکامل یافته و در هر نسلی انسان ها تغییراتی در آن ایجاد کرده اند که آن را مفیدتر کرده است.
اراز محمد قرنجیک با اشاره به اینکه قدمت فست فودها به ۱۰۰ سال هم نمی رسد و از نظر ارزش غذایی با غذاهای سنتی قابل مقایسه نیست، گفت: نسل های مختلف طی چندین هزار سال ترکیبات، شیوه پخت و سلامت محور بودن را در غذاهای سنتی در نظر گرفته اند که سبب ارزشمندی غذاهای سنتی شده است.
وی با بیان اینکه مردم هر قوم برحسب نیاز خود غذاهای سنتی را طبخ می کردند، افزود: به طور مثال چون اکثر ترکمن ها در زمان قدیم زندگی عشایری داشته و به کارهایی نظیر کشاورزی و دامپروری مشغل بودند نیاز به غذاهای پرکالری با پروتئین و انرژی زیاد نیاز داشتند که تمام این نیازها در چکدرمه ترکمنی لحاظ شده است.
فست فودها با مزاج ایرانی‌ها سازگار نیست
قرنجیک تصریح کرد: فست فودها غذاهای وارداتی هستند که با طبع و مزاج ایرانی سازگاری ندارند و علاوه بر آن مصلحات غذا در ترکیب آن رعایت نشده است درصورتی که گذشتگان ما در ساده ترین غذاهای سنتی نظیر آب دوغ خیار به مصلحات غذا توجه داشتند و با اضافه کردن موادی نظیرگلاب، نعنا، پونه و گردو سردی این غذا را گرفته و مانع ضرر رساندن آن به بدن می شدند.
کارشناس تغذیه با اشاره به اینکه در فست فودها و پیتزا، پنیر و گوشت با هم به غذا اضافه می شود که هیچ تناسبی باهم نداشته و برای بدن مضر هستند، گفت: غذاهای فست فودی ارزش غذایی کمی دارند به این معنا که ویتامین ها و پروتئین های مورد نیاز بدن را تامین نمی‌کند و بیشتر کربوهیدرات ها، قندها و چربیها در این غذاها وجود دارد.
وی بیان کرد: فست فودها برای سریع حاضر شدن با دمای بسیار بالا پخته می‌شود که این مسئله خواص سبزیجات و پروتئین موجود در این غذاها را از بین برد و برای کسانی که دچار مشکلات قلبی عروقی، دیابت، فشار خون و چربی خون هستند بسیار مضر است.
قرنجیک با بیان این مطلب که عدم نوشیدن آب کافی منجر به بیماری‌هایی نظیر یبوست و غلظت زیاد خون می‌شود افزود: آش ها در حالت کلی به دلیل داشتن حبوبات، پروتئین و آب فراوان نقش مهمی در سلامت انسان دارند و برای همه گروه سنی خصوصاً افراد مسن و کودکان که از خوردن آب غافل می‌شوند مفید است، در عین حال آش ها جزو غذاهای کم کالری محسوب می شوند به همین دلیل برای کسانی که اضافه وزن داشته و تصمیم به لاغر شدن دارند مفید است.