گروه استان ها:مدیریت پسماند در شهر اردبیل در وضعیتی ناتوان از اجرای برنامه ها و ضرورت‌های خود است که نه مردم و نه مسئولان از وضع موجود راضی نیستند و در یک دعوای همه‌جانبه هرکسی دیگری را مقصر می‌داند.
وضعیت مدیریت پسماند نشان می‌دهد نه‌تنها اردبیل طی سال‌های اخیر باوجود تأکیدات گسترده کارشناسان و نگرانی‌های طرح‌شده نتوانسته شیوه‌های نوین بازیافت را اجرایی کند حتی در اجرای ابتدایی‌ترین شیوه یعنی همان دفن زباله نیز با مشکل مواجه است.
شهروندان اردبیلی و سایر شهرها از محل دفن زباله، وضعیت حمل و انتقال آن و حتی در برخی مواقع از سوزاندن زباله ها که منع قانونی دارد ابراز گله‌مندی می‌کنند.
شهرداری ها از کمبود امکانات گفته و مدت‌های طولانی جلسات کارگروه پسماند را برای پیدا کردن محل مناسب دفن منتظر نگاه می‌دارند و محیط‌زیست به تمامی این آشفتگی ها اعتراض می‌کند.
طرح‌های جدید ازجمله کارخانه کمپوست، زباله‌سوز و تولید برق از زباله، تفکیک از مبدأ و غیره و غیره دستاویز وعده‌های تبلیغاتی می‌شود و درنهایت درحالی‌که جمعیت شهر اردبیل نزدیک به ۶۰۰ هزار نفر است همچنان زباله‌های این شهر به شیوه منسوخ دفن گرفتار است و به نظر می‌رسد شهرداری همواره موفقیت خود را در جمع‌آوری زباله ها از درب منازل و ناپدید کردن آن از انظار عمومی عنوان کرده است.
در این میان اینکه کدام نهاد مسئولیت‌پذیر بوده و به وظایف خود به شکل مطلوب پاسخ گفته است به عقیده کارشناسان به پاسخ قطعی نمی‌رسد و پسماند همچنان تداعی‌گر دلسوزی‌های تصنعی است.
مدیریت پسماند در اردبیل بلاتکلیف است
مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان اردبیل تأکید دارد که مدیریت پسماند در این استان بلاتکلیف است و متأسفانه مدیران به‌صورت قاطع نسبت به آن ورود نمی‌کنند.
سید رضا موسوی در گفتگو باخبرنگار مهردر تشریح مشکلات مدیریت پسماند در وهله اول به اتمام زمان قانونی شیوه دفن اشاره کرد و افزود: تا پایان برنامه پنجم توسعه دفن در شهرهای پرجمعیت ممنوع است اما حتی ما در مرکز استان نیز همچنان دفن زباله داریم.
وی افزود: دفن زباله خود آلودگی منابع زیستی را به همراه دارد و بااین‌وجود تأکیدات ما به دستگاه‌های اجرایی و شهرداری ها به نتیجه نمی‌رسد و در برخی شهرها حتی محل دفن زباله نیز مورد پذیرش نیست.
مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان به وضعیت نامطلوب زباله‌های عفونی و صنعتی نیز اشاره کرد و متذکر شد: باید محل جداگانه‌ای طبق قانون برای دفن زباله عفونی تعبیه شود اما تاکنون شهرداری در این خصوص اقدامی صورت نداده است.
موسوی پسماند را مهم‌ترین مشکل زیست‌محیطی در شهرها و روستاها دانست و تأکید کرد: عوارض جانبی این موضوع در درازمدت غیرقابل‌کنترل خواهد بود.
دفن نکردن زباله دست‌یافتنی نیست
این تأکیدات در وضعیتی است که مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری اردبیل معتقد است اینکه به وضعیتی برسیم که زباله دفن نشود دست‌نیافتنی است و شاید بتوان شرایطی فراهم کرد که زباله کمتر دفن شود.
این دیدگاه در وضعیتی در مجموعه شهرداری به قوت باقی است که به نظر می‌رسد تمامی مطالعات برنامه پنجم توسعه و تمامی بررسی‌های کارشناسان زیست‌محیطی چندان موردتوجه مجموعه شهرداری نبوده و در حال حاضر حتی رسیدن به این آرمان دنبال نمی‌شود.
محیط زیستی ها سؤال می‌کنند که چرا طرح‌های تفکیک زباله و راه‌اندازی کارخانه‌های بازیافت که در شهر اردبیل مطرح‌شده بعد از چند سال به فرجام نرسیده است و پاسخ شهرداری در این خصوص شنیدنی است.
حسین فرزانه بابیان اینکه موضوع تفکیک زباله از مبدأ ضروری است و در این خصوص شرکتی در پنج شهر فعال شده بود، ادامه داد: متأسفانه شرکت فعالیت مطلوب نداشت و بعداً تفکیک به پیمانکار واگذار شد که به دلیل اینکه صرفه نداشت باز فعالیت مطلوبی مشاهده نشد.
مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری اردبیل یادآور شد: سال گذشته شهرداری با شرکت سبلان سلولوز برای تفکیک زباله در مبدأ و ایجاد کارخانه کمپوست عقد قرارداد کرد و در چهار نقطه کانکس ثابت دایر کردیم که با استقبال همراه بود.
به گفته فرزانه باز همچنان در سطح شهر تفکیک آن چنانکه باید انجام نمی‌شود اما شرکت در بخش کاغذ باطله ادارات فعالیت مستمر دارد.
وی بابیان اینکه اگر کارخانه زباله‌سوز آغاز به کار کند تفکیک هم امکان‌پذیر خواهد بود، در خصوص منع قانونی دفن زباله متذکر شد: به نظر نمی‌رسد دفن زباله به‌کل حذف شود اما با طرح‌های در دست اجرا تقلیل خواهد داشت.
اینکه چرا جمع‌آوری زباله در شهری که میزان تولید زباله آن بیش از میانگین کشوری است برای بخش خصوصی صرفه ندارد خود محل سؤال است.
اظهارات این مسئول در وضعیتی است که به نظر می‌رسد این بار این سرمایه‌گذاران و بخش خصوصی هستند که پسماند اردبیل را دچار آشفتگی کرده‌اند و با این وجود یکی از سرمایه‌گذاران نسبت به ناهماهنگی بین ادارات که مطالعات و تلاش ۲۰ ماهه وی را بی‌فرجام گذاشته است، ابراز گله‌مندی می‌کند.
عزم جدی در ادارات دیده نمی‌شود
مدیر پروژه مجتمع پسماند اردبیل وابسته به گروه آتیه ساوالان بابیان اینکه به مدت ۲۰ ماه است درگیر مشکلات پروژه احداث مجتمع پسماند اردبیل است بهخبرنگار مهرتصریح کرد: این درگیری‌ها در وضعیتی است که در پروژه‌های مشابه دنیا این شهرداری و محیط‌زیست است که پیش‌قدم می‌شود و حضور سرمایه‌گذار بخش خصوصی صرفاً رویکرد انسان دوستانه و محیط‌زیستی و عاری از انتظار مادی است.
فرشاد خلفی افزود: این پروژه که مسئولیت امحا بهداشتی بر اساس آخرین استانداردهای زیست‌محیطی اروپایی را بر عهده خواهد داشت، علی‌رغم خرید و انتقال تجهیزات و ماشین‌آلات از طرف سرمایه‌گذار به‌شدت درگیر مانع‌تراشی و ناهماهنگی شهرداری و محیط زیست بوده و هیچ اراده جدی برای اجرای آن از سوی نهادهای اداری دیده نمی‌شود.
وی بابیان اینکه حتی بعد از انعکاس گله‌مندی به استاندار اردبیل و صدور دستور از سوی وی همچنان مشکلات پابرجاست، تصریح کرد: ازجمله دلایل تأخیر در اجرای طرح ناهماهنگی ادارات است و شایسته نیست وقتی دفن غیراصولی و غیربهداشتی زباله در منطقه طالب قشلاقی به یکی از اسفناک ترین مشکلات شهر اردبیل تبدیل‌شده چنین برخورداری با طرح‌های جدید شود.
خلفی به سرمایه‌گذاری هزار و ۵۰۰ میلیارد ریالی در این پروژه اشاره کرد و افزود: اولیای امر به‌جای حمایت از سرمایه‌گذار در مصاحبه‌های مختلف از ضعف فعالیت وی می‌گویند درحالی‌که ما اعلام آمادگی کردیم و متأسفانه تلاش ما برای جلوگیری از انصراف و جابه‌جایی پروژه را نقش بر آب می‌کنند.
این سرمایه‌گذار بر تغییر دیدگاه مدیران و نگاه دلسوزانه تأکید دارد و اینکه ادارات از دور باطل فعالیت خود دست بکشند.
این دور باطل که به نظر می‌رسد حتی مسئولان استانی نیز قادر به شکستن آن نبوده‌اند در حالی به قوت خود باقی است که مصداق آن در آخرین کارگروه مدیریت پسماند استان نمود پیدا کرد.
در این کارگروه که هیچ مدیری حضور نداشت و نمایندگان متغیر دستگا‌ه‌ها حاضرشده بودند علی آذرنژاد معاون امور عمرانی استانداری اردبیل از فرستادن نماینده‌های متغیر به کارگروهی که تصمیمات آن حیاتی است ابراز گله‌مندی کرد.
وی گفت: در جلسات یا باید مدیر و یا نماینده ثابت وی حاضر شوند و مصوبات نیز به جد پیگیری شود.
چهار ماه از مهلت اردبیل برای رسیدن به استانداردهایی که قانون مشخص کرده باقی است و باید دید آیا عزمی برای تغییر وضعیت حاکم بر مدیریت پسماند در این ماه‌های پایانی سال وجود خواهد داشت و یا اردبیل همچنان به شیوه منسوخ دفن زباله‌های خود را صرفاً از منظر دید عموم پنهان خواهد ساخت.
خبرنگار: ونوس بهنود