پایین ترین سرانه عمرانی در کشور را تهرانی ها در اختیار دارند.
کمی به عقب برگردیم؛ به یک دهه پیش. اشتیاق تهرانی ها برای بهره برداری از تونل رسالت چیزی شبیه یک جشن ملی بود. ازدحام خودروهای پایتخت نشینان در تونل رسالت و صدای ممتد بوق، یادآور خاطرات عبور از تونل های جاده ای مانند تونل کندوان بود. الان کمی عجیب است اگر بگوییم که تونل رسالت، به یک مقصد گردشگری تبدیل شده بود؛ تونلی که پس از گذشت 9سال در تیرماه سال 85 به بهره برداری رسید.
کمی بعد از آن نیز برج میلاد پس از گذشت 11سال افتتاح شد. برج میلاد هم اشتیاق شهروندان تهرانی را برانگیخت برای اینکه تهران را از منظر دیگری ببینند. پس از آن نیز پروژه های عمرانی یک به یک افتتاح شد؛ تونل توحید، بزرگراه همت، بزرگراه حکیم، بزرگراه یادگار، بزرگراه امام علی، تونل نیایش و بزرگراه طبقاتی صدر. به تدریج احداث پروژه های عمرانی به امری رایج تبدیل شد و خاطره بهره برداری از تونل رسالت و دیگر پروژه های نام آور به فراموشی سپرده شد.
حالا تهران 552کیلومتر بزرگراه دارد و 4تونل شهری. همه اینها حاصل یک دهه فعالیت عمرانی در شهر تهران است که هزینه های آن از سوی شهروندان تهرانی تأمین شد نه دولت. سهم تهرانی ها از بودجه عمومی عمرانی کشور رقمی در حدود 48هزار تومان است این در حالی است که سرانه بودجه تهرانی ها از محل بودجه شهرداری، رقمی بالغ بر 2میلیون تومان است.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران با اعلام این مطلب گفت که با وجود کاهش 20درصدی پروانه ساختمانی نسبت به سال گذشته و همچنین کاهش 70درصدی صدور پروانه نسبت به دو سال گذشته(سال 92)، روند ارائه خدمات به شهروندان عزیز تهرانی دچار هیچ خللی نشده است. پژمان پشمچی زاده افزود: با وجود کاهش درآمدهای ناپایدار شهری در پایتخت، خطوط متروی تهران هر روز توسعه می یابد و این امر در آینده موجب کاهش آلودگی هوا خواهد شد. توسعه شبکه حمل ونقل در فضای تحتانی شهر تهران، بخشی از نیاز حمل ونقل تهران را رفع خواهد کرد. همچنین موجب کاهش تکیه مدیریت شهری به ناوگان اتوبوسرانی و شبکه حمل ونقل موتوری خواهد شد.
*رکود درآمدزایی و انجام وظایف قانونی
اگرچه رکود در ساخت وساز از سال87 آغاز شد اما به تدریج این رکود افزایش یافت و بیشترین تأثیرش را در سال 92رقم زد به نحوی که صدور پروانه ساختمانی در این سال با کاهش 20درصدی روبه رو شد. سال 93نیز 40درصد کاهش در صدور پروانه ساختمانی همراه بود و امسال نیز خبر از رکود 20درصدی است. در طول تمامی این سال ها ماموریت های شهرداری تهران به هیچ وجه دچار کاهش نشده است. معاون شهرداری تهران دلیل عمده این مسئله را فعالیت های یک دهه گذشته مدیریت شهری می داند که به تدریج منابع درآمدزایی اش را تغییر داده و ریل های تأمین درآمد آن طی یک دهه گذشته به تدریج تغییر کرده است. پشمچی زاده در ادامه اظهار داشت: حال این سؤال مطرح است که در فضایی که شهرداری از منابع عمومی بهره ای نمی برد، وظیفه حاکمیت در برابر شهر تهران چیست؟ دولت چه وظیفه ای برای پایتخت دارد؟ شهر تهران با وجود داشتن 12درصد جمعیت کشور، به تنهایی نزدیک به 30درصد از درآمد ناخالص داخلی بدون نفت را تولید می کند. این در حالی است که تهران تنها از 3درصد از کل اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای بودجه سنواتی منتفع می شود.
*پایین ترین سرانه
معاون شهردار تهران از پایین ترین سرانه شهروندان تهرانی در کشور به عنوان یک معضل جدی یاد می کند. او پرسید که چرا با وجود سهم قابل توجه از تولید، درآمد تهران با 48/0میلیون ریال (48هزار تومان) پایین ترین سرانه مصرف بودجه عمومی کشور را به خود اختصاص داده است؟ پشمچی زاده در ادامه افزود: در واقع سرانه شهروندان تهرانی از بودجه عمومی کشور در بخش عمرانی تنها 48هزار تومان است اما سرانه برخورداری شهروندان تهرانی از درآمد شهرداری تهران رقمی در حدود 2میلیون تومان است. البته مدیریت شهری در این خصوص به شهروندان فخر نمی فروشد؛ چرا که خود شهروندان این هزینه را پرداخت می کنند. شهرداری پایتخت تنها مجری فعالیت های عمرانی و تبدیل این منابع به خدمات و اقدامات عمرانی است.
به گفته وی، شهرداری تهران برای دستیابی به الگوی مناسبی در تأمین اعتبارات پایدار نیازمند تحقق سند راهبردی طرح جامع تهران است اما این سؤال همواره مطرح است که آیا تحقق تمام راهبردهای طرح جامع تهران در دست شهرداری است؟
پشمچی زاده با اشاره به اینکه درصد عمده ای از محقق شدن اهداف طرح جامع، کلیدش در دست دولت است،گفت: هر کدام از وزارتخانه ها دارای وظایفی هستند. باید بپذیریم که متروی تهران تنها متعلق به شهروندان تهرانی نیست. بسیاری از هموطنان روزانه از زیرساخت های شهر تهران استفاده می کنند. بنابراین در یک شرایط متعادل و عادلانه انتظار بر این است که زیرساخت های اصلی شهر باید از طریق منابع عمومی کشور تأمین شود. باید زیرساخت را دولت تأمین کند و برای نگهداری در اختیارشهرداری تهران بگذارد.
*توقف صدور پروانه ساختمانی
در طول یک دهه گذشته، درآمد ناپایدار شهر تهران رشدی قابل توجه داشته است. تکیه شهرداری به درآمدهای پایدار باعث شده که امروز با وجود کاهش صدور پروانه های ساختمانی، همچنان مدیریت شهری به ارائه خدمات بپردازد. محمدباقر قالیباف شهردار تهران در اظهاراتش بارها از توقف صدور پروانه ساختمانی سخن به میان آورده است؛ موضوعی که نیازمند موافقت و تأیید دولت است. معاون شهرسازی شهرداری تهران با اشاره به این نکته گفت: با فرض اینکه شهرداری تهران تمام منابعش را از طریق درآمدهای ناپایدار به دست می آورد. مگر بارها شهردار از توقف صدور پروانه ساختمانی در شهر تهران سخن نگفته اند. مگر شهردار تهران بارها از دولت نخواسته اند که با توافق دولت می توان برای همیشه تهران را از معضل تأمین درآمدهای ناپایدار نجات داد. چرا اقدامی اساسی از سوی دولت در این باره صورت نمی گیرد؟ چرا اراده ای در دولت برای تأمین زیرساخت های شهر تهران وجود ندارد؟
