بهار امسال نسبت به سال‌های گذشته بهار پرباران‌تری بود. این بارش‌ها هم موجب تلطیف هوا و جبران بخشی از کم‌آبی‌های گذشته شد و هم ضعف زیرساخت‌های شهری را بار دیگر به مدیران و مردم یادآوری کرد.
به گزارش تابناک قم، آخر هفته گذشته به میزان 23 میلی متر بارندگی در شهر قم اتفاق افتاد. اما همین میزان که در مقایسه با شهرهای دیگر رقم چندانی محسوب نمی‌شود، برای قمی‌ها دردسرهای فراوان ایجاد کرد.
یکی از این دردسرها که هم دردناک است و هم می‌تواند خطرناک باشد آب گرفتگی منازل است که به صورت‌های مختلف می‌تواند خود را نشان دهد. گاهی آب داخل خانه بالا می‌آید و گاهی فاضلاب. که البته دومی هم برای مردم ناراحت‌کننده‌تر است و هم دردسر آفرین‌تر.
سازمان آتش‌نشانی شهرداری قم در این 2 روز بیش از 200 ماموریت در ارتباط با مساله آب گرفتگی منازل داشت. بیشتر این ماموریت‌ها در مناطق 2 و 6 یعنی نیروگاه و شاه ابراهیم صورت گرفت و با توجه به فرسوده بودن و پایین بودن کیفیت ساختمان‌ها، خطر خرابی خانه‌های شهروندان این مناطق را تهدید می‌کرد.
البته اشکالاتی که منجر به بروز این حوادث می‌شدند متفاوت بود. مثلا در کوچه 58 شاه ابراهیم، ماموران آتش‌نشانی حجم قابل توجهی فاضلاب از خانه‌ها بیرون کشیدند. اما در بلوار معصومیه شمالی، زیر زمین چند خانه تقریبا تا سقف از آب پر شد و اهالی می‌گفتند طراحی نهرها طوری بود که تحمل حجم آب را نداشت. یا در همان محله نیروگاه، مدرسه‌ای که به دلیل استاندارد نبودن سیستم دفع آب‌های سطحی، حیاطش از آب باران پر شد و کم مانده بود چند خانه مجاور را در آب فرو ببرد.
در شاهین شرقی نیز اهالی معتقد بودند شیب بلوار طوری است که آب را به داخل خانه‌ها هدایت می‌کند.
نقص سیستم فاضلاب بر سر زبان‌ها
مشکلاتی که این روزها مردم قم در ارتباط با آب گرفتگی تحمل کردند به ظاهر تنها یک منشا نداشت. اما «سید امیر سامع»، معاون خدمات شهری شهردار قم مشکل را از نقص سیستم فاضلاب در شهر قم و به ویژه مناطق 2 و 6 می‌داند.
وی در عین حال بر ضرورت احداث کانال‌های تکمیلی برای هدایت آب‌های سطحی در شهر تأکید دارد و این موضوع را هم از علت‌های مشکلات مردم قم هنگام بارندگی می‌شمارد.
«عبدالحمید توکلی بینا»، مدیرعامل شرکت آب و فضلاب شهری قم اما نظر دیگری در این زمینه دارد. او با اشاره به این‌که شبکه‌هایی که در سیستم فاضلاب شهر قم استفاده شده از نوع سینگل و مناسب برای دفع فاضلاب خانگی است، گفت: در کل فاضلابی که در ایران اجرا می‌شود، از همین نوع است. اما برخی کشورها، مانند آلمان، فاضلاب از نوع مختلط کار می‌کنند که می‌تواند علاوه بر فاضلاب خانه آب باران را هم جمع‌آوری کند که البته در این کشور هزینه فاضلاب 30 درصد بیشتر از آب مصرف شده در خانه محاسبه می‌شود.
وی با اشاره به این‌که احداث سیستم فاضلاب از نوع مختلط هزینه بیشتری دارد ادامه داد: در کشور ما اجرای این سیستم فاضلاب اقتصادی نیست و در شرایط معمولی همین سیستم سینگل اشکالی برای مردم ایجاد نمی‌کند.
مدیرعامل شرکت آب و فضلاب شهری قم اضافه کرد: ما همیشه به مشترکان می‌گوییم که وقتی سیستم فاضلاب را به کار گرفتید، چاه خانه را مسدود نکنید تا بتواند آب باران را جمع‌آوری کند. اما دیده می‌شود همشهریان چاه را مسدود کرده و آب باران را به صورت غیر قانونی به سیستم فاضلاب می‌فرستند که این موضوع هم برای شبکه جمع‌آوری، مشکل ایجاد می‌کند و هم موجب اتمام ظرفیت جمع‌آوری فاضلاب و پس زدن فاضلاب به خانه دیگر همشهریان می‌شود.
دلیل پس زدن فاضلاب
او می‌گوید گاهی هم شهرداری هنگام بارندگی دریچه فاضلاب را باز می‌کند که این موضوع تا چند روز تصفیه خانه فاضلاب را مختل کرده و موجب پس زدن فاضلاب به خانه‌ها می‌شود.
توکلی بینا افزود: چند سال است سر این مساله، مکاتبات زیادی با استانداری و دیگر نهادها داشتیم و خواستیم که مشکل مردم در این زمینه حل شود. به عنوان مثال در مناطقی از شهر مانند شهرک قدس و صفاشهر که در این بارندگی هم شاهد جولان آب‌های سطحی بودیم، مشکلات زیرساختی وجود دارد که موجب شده مردم با هر بارندگی شدید دچار زحمت شوند.
وی با اشاره به این‌که مناطقی مانند شهرک قدس و صفاشهر زمین‌های سنگی دارند و در چنین مناطقی حفر چاه عمیق ممکن نیست، اظهار کرد: این مناطق به عکس سالاریه، به صورت استاندارد ساخته نشده و سیستم زهکشی ندارند.
تحقیقاتی که 10 سال پیش از سوی موسسه زلزله‌شناسی در این منطقه انجام شد نشان داد که این منطقه زه سرگردان دارد و همین موضوع موجب جاری شدن آب‌های سطحی می‌شود. مدیرعامل شرکت آبفای قم می‌گوید این شرکت هر ساله مبالغ سنگینی برای خسارت ورود فاضلاب به منازل پرداخت می‌کند.
نصب غیرقانونی انشعاب
منطقه نیروگاه اما به گفته وی مشکل دیگری دارد. در این منطقه در برخی نقاط که شبکه فاضلاب هنوز کامل نشده، برخی شهروندان به صورت غیرقانونی انشعاب فاضلاب را نصب کرده‌اند که این موضوع در بارندگی موجب اخلال در شبکه و وارد شدن فاضلاب به خانه‌هایشان شده است.
در مجموع به گفته توکلی‌بینا هر چند عده‌ای می‌گویند امور مربوط به آب به وزارت نیرو مربوط می‌شود، اما مساله آب‌های سطحی در شهرها به شهرداری تفویض شده و مسئولان شهری و استانی باید برای حل مشکلات مربوط به مهار آب در بارندگی‌ها به طور جدی وارد عمل شوند.
منبع: همشهری
