معاوضه «گردنه حیران» با ویلا!

«مدتی است دیگر کسی برای گرفتن استعلام مراجعه نمی‌کند. زمین‌خواری رو به گسترش است و هر روز بخش‌هایی از جنگل و کوه‌های صخره‌ای بلعیده می‌شود، گردنه شبیه شهرک ویلایی شده و منظر طبیعی آن از بین رفته است.

دیگر از حیرانی در «گردنه‌ حیران» خبری نیست.» حیران، نام روستایی است در شهرستان آستارا واقع در استان گیلان.این روستا به دلیل زیبایی طبیعی آن، به‌عنوان یکی از منطقه‌‌های نمونه گردشگری در ایران به شمار می‌‌رود و با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب در سالیان اخیر، مورد توجه گردشگران قرار گرفته و ساخت و ساز بنا‌های تفریحی و گردشگری در آن افزایش یافته ‌است.

گردنه حیران

از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این روستا، گردنه حیران است که در مسیر راه ارتباطی آستارا – اردبیل قرار گرفته ‌است. این گردنه که آخرین منطقه حفاظتی استان گیلان می‌باشد، از یک طرف مشرف به کوه‌هایی است که پوشیده از جنگل‌های انبوه ‌است و از سویی مشرف به دره‌‌ای نه‌چندان عمیق که از میان آن رود ارس عبور می‌‌کند. این گردنه در بیشتر زمان‌ها در زیر پوششی از مه قرار دارد و از نظر طبیعی دره‌ها و کوهپایه‌های آن، پوشیده از گل‌ها و گیاهان جنگلی و مرتعی هستند. گردنه‌ حیران آخرین منطقه حفاظتی استان گیلان است که بر اساس ضوابط و قوانین موجود برای هرگونه ساخت‌وساز در آن باید از سه اداره منابع طبیعی، محیط زیست و میراث فرهنگی و گردشگری این استان استعلام دریافت شود؛ اما معاون گردشگری گیلان می‌گوید: «مدتی است استعلامی نمی‌آید، ولی ساخت‌وسازها انجام می‌شود»!

سروصدای زمین‌خواری در گردنه حیران

زمین‌خواری‌ها در گردنه حیران و مشخصا روستای هدف گردشگری حیران و بیشتر با انگیزه ویلاسازی در حال گسترش است، چند سالی می‌شود به بهانه تعریض جاده نیز کارخانه شن و ماسه شروع به بلعیدن طبیعت و صخره‌های حیران کرده است، با این همه واکنش‌ها درباره آنچه در حال وقوع است چندان صریح نبوده، حرف‌هایی که تابه‌حال گفته شده بیشتر شبیه دادنِ یک هشدار لفظی است تا عمل به یک اقدام جدی. سروصدای زمین‌خواری در گردنه حیران و روستای حیران از سال ۱۳۹۰ بلند شد، اما تا امروز حرکت اساسی برای جلوگیری یا کنترل آن صورت نگرفته است.

هشدار مسئولان به زمین‌خواری در گیلان

خداکرم جلالی، معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری یعنی مسئول یکی از همان سه بخشی که استعلام ساخت و سازها از حوزه‌ استحفاظی‌اش صادر می‌شود، گفته است: ساخت ویلاها در گردنه حیران، سیر قانونی خود را طی نکرده است. اگر این ساختمان‌ها از کمیسیون ماده یک قانون حفظ اراضی و زراعی مجوز نداشته باشند، تخریب خواهند شد. طبق اظهارات جلالی، هرگونه ساخت‌وساز و تغییر کاربری در اراضی زراعی، باغی و منابع طبیعی ممنوع است، برای همین هم با وزارت کشور هماهنگی شده و وزیر دستور داده صدور هرگونه مجوز ساخت در جنگل‌ها و مراتع توسط بخشداری‌ها و شهرداری‌ها ممنوع شود. ویلاهای ساخته شده و همچنین کارخانه شن و ماسه در حوزه استحفاظی استان گیلان است، اما وسعت تخریب‌ها و زمین‌خواری‌ها در گردنه حیران به حدی بوده که حتی امام جمعه اردبیل هم واکنش داشته و هشدار داده است. سیدحسن عاملی با ابراز نگرانی نسبت به تاراج منطقه حیران و تخریب آن گفته که برای حفاظت و حراست از این منطقه و همچنین جلوگیری از تخریب‌ها و نابودی در این منطقه به مسئولان دو استان اردبیل و گیلان هشدار داده است. ظاهرا این هشدارها تاکنون راه به جایی نبرده و زمین‌خواری در گردنه حیران بدون کنترل و با انگیزه‌هایی چون تعرض جاده و ویلاسازی ادامه دارد. معاون گردشگری اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان می‌گوید: چهره اصلی گردنه حیران تخریب شده و اگر به همین منوال پیش رود، منظر طبیعی آن نیز از بین می‌رود. حمیدرضا آذرپور ادامه می‌دهد: معمولا از بخشداری یا استاندارد متقاضیان ساخت‌وساز برای گرفتن استعلام به اداره میراث فرهنگی و گردشگری آستارا مراجعه می‌کردند، اما اطلاع دارم که مدتی است دیگر استعلامی از ما نمی‌گیرند و خودشان رأسا برای ساخت‌وساز اقدام می‌کنند که این اشتباه است. اگرچه او می‌گوید: در این ساخت‌وسازها محوطه یا بنایی تاریخی تخریب نشده است؛ اما در عین حال تأکید می‌کند که یکدستی طبیعت در این گردنه‌ زیبا به عنوان یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری در شمال کشور از بین رفته است و اگر این بی‌توجهی ادامه داشته باشد به‌زودی فقط ویلا در این منطقه دیده می‌شود. ایسنا نوشت: تمرکز اصلی این زمین‌خواری برای ساخت ویلا در روستای هدف گردشگری حیران است، روستایی که گفته می‌شود در چند سال اخیر جمعیت اسکان موقت آن به هفت برابر رسیده است. جمعیت ثابت این روستا ۳۰۰ نفر است درحالی که در فصل گرما جمعیت آن به بیش از دو هزار نفر می‌رسد.

منبع: ساوالان خبر