کاسبی از علم در سایه نبود نظارت
به‌گزارش تابناک خراسان رضوی به نقل از شهرآرا، با اعلام نتایج کنکور سراسری، از در‌و‌دیوار شهر، صفحات آگهی روزنامه‌ها، بنرها و تلویزیون‌های تبلیغاتی سطح شهر گرفته تا فضای مجازی، بازار مشاوران انتخاب‌رشته از هفته گذشته حسابی داغ شده و تبلیغات رنگارنگ و بعضا کاذب آن‌ها با عناوینی نظیر «تضمین»، همه جا به چشم می‌خورد.
این فرصت پنج‌روزه حساسیت انتخاب‌رشته و دانشگاه را برای نشستن داوطلبان در صندلی مورد علاقه دانشگاه مدنظرشان تا جایی بالا برده است که اکثر آنان به مشاوران فعال در بازار انتخاب‌رشته کنکور مراجعه می‌کنند. این حساسیت و اهمیت رشته و دانشگاه به‌حدی برای داوطلبان حیاتی است که حتی برای فلان‌مشاور، رقم نجومی نیم‌ساعت حق مشاوره را هم پرداخت می‌کنند.
در طرف دیگر این ماجرا که عده‌ای به‌نام مشاور برای خود کار و کاسبی داغی در این فرصت کم راه انداخته‌اند، از‌آنجا‌که هیچ نظارت و قانونی برای تعیین حدااقل و حداکثر هزینه‌های مشاوره انتخاب رشته وجود ندارد، از این حساسیت داوطلبان و خانواده‌های آنان نهایت سوء‌استفاده را می‌کنند.
انتخاب رشته در هر مکان؛ فقط با نصب یک بنر!
در همین زمینه و در روزهای پایانی انتخاب‌رشته کنکور سراسری٩٤ سری به مراکزی که با تبلیغات رنگارنگ سعی در جلب اعتماد داوطلبان کرده‌اند، زدیم.
محدوده خیابان احمدآباد، اولین جایی بود که برای باخبر‌شدن از کم‌و‌کیف هزینه‌ها و نوع مشاوره برای انتخاب‌رشته و دانشگاه به سراغ یکی‌دوتا از این مراکز رفتیم. ظاهر مکانی که بیرون آن بنر انتخاب‌رشته کنکور٩٤ نصب شده بود، به یک شرکت خصوصی نامرتبط با کارکرد آموزشی می‌خورد که برای همین فرصت چندروزه انتخاب‌رشته با چیدمان چند میز و صندلی و چند پوستر در دیوار به محلی برای کاسبی از نوع علمی تبدیل شده بود.
خانم منشی درحال ارائه توضیحات مربوط به تعیین وقت انتخاب‌رشته به دو مراجعه‌کننده‌ای که قبل از من رسیده بودند، بود؛ لفظ «آقای دکتر» در هر یک از جملات وی چندبار تکرار می‌شد و تا جایی که می‌توانست از نوع مشاوره این مرکز خصوصی تعریف می‌کرد. نوبت به اعلام نرخ مشاوره نیم‌ساعته که رسید، باز هم از همان لفظ «آقای دکتر...» استفاده کرده و می‌گفت: «حق مشلاوره آقای دکتر خیلی بالاتر از این ارقام است؛ اما برای داوطلبان کنکور به‌طور ویژه ٢٠٠ تا ٢٥٠هزار تومان دریافت می‌کنند.»
با توضیحات ارائه‌شده، هر دو مراجعه‌کننده
وقت مشاوره را برای روز بعد از منشی گرفتند. نوبت به من که رسید، چون مجبور بودم همان‌جا
حداقل نصف قیمت را برای رزرو وقت قبلی از «آقای دکتر...» برای انتخاب رشته پرداخت کنم،
عنوان کردم که در‌صورت امکان خانم منشی توضیحات بیشتری از شیوه انتخاب‌رشته در این
مرکز بگوید. او در توضیح روندی که این مرکز مشاوره برای انتخاب‌رشته داوطلبان در پیش
گرفته است، گفت: داوطلب باید سه نوع انتخاب رشته، یکی بر حسب علاقه، دیگری بر حسب اولویت
شهر و دانشگاه و لیست سوم بر‌اساس تلفیقی از هر دو را آماده کند تا آقای دکتر در وقت
تعیین‌شده، لیست نهایی را با توجه به رتبه داوطلب ارائه دهد. با این توضیح که فکر می‌کنم
با توجه به راهنمای انتخاب‌رشته در سایت سنجش هم بتوان همین انتخاب‌رشته‌ای را که شما
انجام می‌دهید داشته باشم، از این مرکز بیرون آمدم.
اول پول، بعد تعیین وقت قبلی برای انتخاب رشته!
با سر‌زدن به یکی‌دو مرکز دیگر و شیوه مشابه در راهنمای داوطلبان برای انتخاب‌رشته کنکور، این‌طور پیدا بود که داوطلبان چاره‌ای ندارند جز اینکه باید سر کیسه را شُل کنند، به امید اینکه شاید با انتخاب رشته آقای دکتر... یا خانم دکتر... به آرزوی خود برای نشستن در صندلی مورد علاقه‌شان در دانشگاه دست یابند.
برای جویا‌شدن از هزینه و شیوه انتخاب‌رشته در نقاط مختلف شهر، با یکی از مراکز که در یکی از روزنامه‌های استانی آگهی آن چاپ شده بود، تماس گرفتم. باز هم خانم منشی که تلفن را جواب داد، از آقای دکتری نام می‌برد که به‌صورت تضمینی و خاص انتخاب‌رشته داوطلبان کنکور را انجام می‌دهد.
در‌خصوص هزینه و شیوه گرفتن وقت که از او پرسیدم. تعیین وقت قبلی را منوط به این کرد که ابتدا به شماره کارتی که اعلام می‌کند، مبلغ ١٠٠هزار تومان را واریز کنم، سپس وقت حضوری را که نهایتا نیم‌ساعت است، تعیین می‌کند.
تخصص مشاوران انتخاب رشته؛ از مهندس صنایع گرفته تا دکترای مدیریت!
و اما از هزینه‌های نجومی تا سقف پانصدهزار تومان هم خیلی از داوطلبان با مراجعه به چند مرکز انتخاب‌رشته پرداخت می‌کنند، بگذریم، افرادی که با‌عنوان دکتر و مهندس برای خود کار و کاسبی داغی در ایام انتخاب رشته‌های کنکور گذاشته‌اند، جای سوال و حتی تاسف دارد.
وقتی یک مهندس صنایع غذایی یا یک تحصیل‌کرده با مدرک دکترا در رشته‌هایی نظیر مدیریت بدون هیچ تجربه‌ای در زمینه‌های آموزشی، دکانی برای انتخاب‌رشته کنکور باز می‌کند، این سوال از مسئولان امر پرسیده می‌شود که واقعا جای نظارت آن‌ها کجاست؟ به سراغ کدام ارگان باید برویم که متولی برخورد با تخلفات و دریافت هزینه‌های نجومی نامتعارف مراکز انتخاب‌رشته است؟ اصلا برای مدت پنج‌روزه انتخاب رشته، ارگانی هست که به تمام نقاط شهر نظارت کند و جلوی سوء‌استفاده سودجویان را بگیرد؟
وعده‌ای به‌نام ١٠٠درصد تضمینی را سازمان سنجش رد می‌کند
در این بین سازمان سنجش که متولی اصلی برگزاری کنکور و آزمون‌های سراسری است، با بسنده‌کردن به راه‌اندازی سامانه انتخاب‌رشته مجازی در پایگاه اینترنتی خود که داوطلبان با قیمت پایینی می‌توانند از خدمات این سامانه بهره‌مند شوند، مسئولیت نبود نظارت وجود مراکز غیر‌مجاز را از دوش خود برداشته است؛ به‌طوری‌که ابراهیم خدائی، رئیس این سازمان چند روز پیش اعلام کرده بود که در سامانه انتخاب‌رشته مجازی که شامل راهنما برای گروه‌های آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی، علوم انسانی، هنر و زبان خارجی است، داوطلب امکان جستجو در این سامانه را دارد و می‌تواند به کمک آن امکان قبولی خود را در رشته مورد علاقه بسنجد. در بخشی از اظهارات رئیس سازمان سنجش کشور این موضوع نیز عنوان شده بود که اگر مراکزی قول ١٠٠درصدی قبولی در بهترین دانشگاه‌ها را به داوطلبان می‌دهند، صرفا برای پُر‌کردن جیب خودشان است.
توجیهِ آموزشوپرورش؛ خودِ داوطلبان باید آگاه باشند
مجموعه‌ای مثل آموزشوپرورش هم با ارائه مشاوره انتخاب‌رشته در برخی مراکز و ناحیه‌های مربوط به ادارات آموزشوپرورش مناطق، به نوعی حجت را بر داوطلبان تمام کرده است. در‌واقع توجیه آموزشوپرورش از نبود نظارت بر مراکز غیر‌مجاز انتخاب‌رشته این است که خود داوطلبان باید آگاه باشند و به مراکز این مجموعه یا کانون‌های مجوز‌دار آموزشی مراجعه کنند. در عین حال پاسخ به این سوال که حتی کانون‌های مجوز‌دار مثل کانون فرهنگی و آموزش، گزینه دو، گاج و... هم هزینه‌های بالا و متغیری را از داوطلبان برای انتخاب‌رشته دریافت می‌کنند، بی‌پاسخ می‌ماند. هزینه‌های انتخاب‌رشته در این مراکز چه بسا بیشتر از مراکز غیر‌مجاز است.
پایگاه انتخاب‌رشته کنکور در مجتمع مشاوره آموزشوپرورش
در عین حال با‌وجود تمام مشکلاتی که در رابطه با نحوه فعال‌شدن مراکز غیر‌مجاز انتخاب‌رشته کنکور در شهر مشهد و حتی در سایر شهرها وجود دارد، آموزشوپرورش استان خراسان‌رضوی در سال جاری به تشکیل پایگاه انتخاب‌رشته کنکور در محل مجتمع مشاوره این اداره کل اقدام کرده است.
انتخاب‌رشته در این پایگاه و برخی نواحی آموزشوپرورش استان خراسان‌رضوی در شهر مشهد با توجه به اینکه دانش‌آموز از مناطق برخوردار یا کم‌برخوردار شهر باشد، به‌صورت رایگان یا با حداکثر هزینه چهل‌هزار‌تومانی انجام می‌شود.
گذشته از بررسی کیفیت مشاوره‌های ارائه‌شده در این مرکز و نواحی آموزشوپرورش، انتقاد به مجموعه آموزشوپرورش در‌خصوص عدم اطلاع‌رسانی از فعالیت این پایگاه برای داوطلبان بوده است. خیلی از دواطلبان از وجود این پایگاه بی‌خبرند و خود را ناچار به مراجعه به مراکزی که تبلیغات گسترده‌ای در سطح شهر دارند، می‌دانند. در گزارشی که از چندین مرکز انتخاب‌رشته داشتیم، در صحبت با مراجعه‌کنندگان، خیلی از آن‌ها از وجود این مرکز بی‌خبر بودند.
حداقل اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌های مکتوب، تصویری و شنیداری برای داوطلبان از طریق آموزشوپرورش استان خراسان‌رضوی در این زمینه ضروری بود که البته این‌چنین اقدامی انجام نشده است.
با این‌حال امروز لحظه٩٠ انتخاب‌رشته‌های کنکور است؛ اما برای دواطلبانی که هنوز انتخاب‌رشته خود را انجام نداده‌اند، توصیه سازمان سنجش و آموزشوپرورش، مراجعه به انتخاب مجازی در تارنمای سنجش یا استفاده از مراکز مجاز است.
