با شیوع ویروس کرونا از اواخر سال گذشته بسیاری از مکان های پر رفت و آمد تعطیل شدند. از جمله مکان هایی که از رونق افتاد نمایشگاه های خودرو بود.
به گزارش تابناک اقتصادی، سعید موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در اسفندماه سال گذشته، عنوان کرد که معاملات در نمایشگاه های خودرو به صفر رسیده است و همکارانش تنها به مشاوره های تلفنی اکتفا کرده اند.
به هر صورت، در حالی که با آغاز روزهای کاری سال جاری همگان منتظر بازگشایی نمایشگاه های خودرو بودند، به یکباره اعلام شد که نمایشگاه های خودرو باید تا پایان فروردین ماه 99 بسته باشند. با تعطیلی نمایشگاه های خودرو، فروش خودرو به صورت اینترنتی رونق گرفت و قیمت خودروها در فضای مجازی تعیین شد. قیمت هایی که بسیار دور از واقعیت بودند و بیشتر ساخته می شدند تا از دل عرضه و تقاضا بیرون بیایند. روند افزایش قیمت خودروها با باز شدن بنگاه های خودرو همچنان افزایش یافت و سرانجام روز گذشته مورخه 3 اردیبهشت ماه صدای سخنگوی تعزیزات نیز از گرانی بی حد و حصر خودروها بلند شد.
سیدیاسر رایگانی طی مصاحبه ای گفت: برای مثال کارخانه اول اسفند سال گذشته قیمت خودروی پژو ۲۰۶ را ۶۷ میلیون تومان اعلام کرده بود در حالی که در بازار در اول اسفند سال گذشته ۱۰۲ میلیون تومان، اول فروردین امسال ۱۱۲ میلیون تومان و اول اردیبهشت ۱۲۲ میلیون تومان آگهی زده میشود که این قیمت سازی معادل دو برابر قیمت مصوب کارخانه است.
برای پاسخ به این پرسش قیمت چند خودرو را در اول اسفند ماه 98 با اول اردیبهشت ماه سال جاری مورد مقایسه قرار خواهیم داد.
در گروه خودروسازی ایران خودرو تغییرات قیمت بسیار چشمگیرتر بوده است. به عنوان نمونه در حالی که قیمت سمند LX در اول اسفند ماه 98 حدود 103.8 میلیون تومان بوده است این قیمت در اول اردیبهشت ماه 99 به 110 میلیون تومان افزایش یافته است. همچنین قیمت دنا تیپ 1 از 147 میلیون تومان به 162 میلیون تومان، دنا پلاس تیپ 1 از 175 میلیون تومان به 185 میلیون تومان، پژو 405 GLX از 96.6 میلیون تومان به 106.5 میلیون تومان، پژو پارس از 124 میلیون تومان به 135 میلیون تومان و پژو 206 صندوقدار ساده از 127 میلیون تومان به 144 میلیون تومان افزایش یافته است.
در گروه خودروسازی سایپا تغییرات قیمتی اندک بوده و یا حتی کاهش یافته است. به عنوان نمونه در حالی که قیمت سایپا 111 در اول اسفندماه 98 حدود 67.2 میلیون تومان بوده است این قیمت در اول اردیبهشت ماه سال جاری به 68 میلیون تومان افزایش یافته است. قیمت سایپا 131 از 62.5 میلیون تومان به 64.5 میلیون تومان و قیمت سایپا 151 از 68.8 میلیون تومان به 70 میلیون تومان افزایش یافته است. همچنین قیمت تیبا رینگ فولادی از 75.9 میلیون تومان به 76 میلیون تومان و ساینا فول از 84.5 میلیون تومان به 83 میلیون تومان کاهش یافته است.
سیدیاسر رایگانی سخنگوی تعزیرات دلیل افزایش قیمت ها را دلالان دانست. وی با اشاره به آشفته بازار قیمت خودروهای سبک و سنگین گفت: تا زمانی که دلالها در بازار قیمت سازی کنند، وضع همین گونه خواهد بود. وی در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: در این شرایط شاید سایتهایی مانند دیوار یا شیپور با این دلالها شریکند و نفعی از این قیمت سازیها میبرند که امیدواریم اینگونه نباشد. وی گفت: این سایتها نباید اجازه دهند که دلالها از فضای سایتشان سوء استفاده کنند.
سخنگوی تعزیرات ادامه داد: خیلی از این اتفاقات در اختیار دلالان است و خیلی راحت بدون اینکه کسی کاری با آنها داشته باشد قیمت سازی میکنند و برخی ماشینها را نگه داشته و از بازار جمع آوری کرده اند و به هر قیمتی که دوست دارند میفروشند و هیچ کسی جلودار آنها نیست. وی افزود: قرار نیست میان قیمت کف بازار و کارخانه این اختلاف قیمت وجود داشته باشد تا هر کسی که میخواهد قیمت سازی کند و همه این موارد در اختیار چند دلال است.
سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاهداران و فروشندگان خودرو تهران نیز طی مصاحبه ای دو عامل خودروهای کارتکسی (ویرایشی) و تعطیلی مراکز شمارهگذاری خودروها را دلیل افزایش قابل توجه خودروها در بازار در اولین روزهای آغاز معاملات دانست. موتمنی افزود: برخی از نمایندگان شرکتهای خودروساز از حدود ۷ یا ۸ روز گذشته کار خود را آغاز کردهاند. این نمایندگان تعدادی از خودروهای ویرایشی را برای افرادی که بیش از ۱۸ ماه است که ثبتنام خودرو نداشتند با قیمت بالا عرضه کردهاند. زمانی که فروشندگان خودرو میبینند که نمایندگان رسمی خودروسازان به طور مثال خودروی ۲۰۶ را که پیش از سال جدید، ویرایشی ۹۵ میلیون تومان عرضه میکرده است، اکنون حدود ۱۱۶ میلیون تومان میفروشد، قیمتهای خود را بالا میبرند. وی در ادامه گفت: دلیل دیگر افزایش قیمتها این است که فعلا محصولات خودروسازان ایران خودرو و پارس خودرو، شمارهگذاری و پلاک نمیشوند.
متاسفانه هنوز گروه خودروسازی ایران خودرو گزارش عملکرد خود در فروردین ماه سال جاری را منتشر نکرده است اما شرکت خودروسازی سایپا به تازگی اقدام به انتشار گزارش فروردین ماه 99 خود نموده و این گزارش را بر روی سایت کدال قرار داده است.
گزارش عملکرد منتهی به 31 فروردین ماه 99 گروه خودروسازی سایپا نشان می دهد که این شرکت در فروردین ماه سال جاری 3562 دستگاه پراید و 3742 دستگاه تیبا تولید کرده است. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته این شرکت 9544 دستگاه پراید و 8263 دستگاه تیبا تولید کرده بود.
هر چند که کاهش تولید ممکن است به دلیل شیوع ویروس کرونا بوده باشد اما همین کاهش تولید که به کاهش عرضه منجر خواهد شد نیز می توانسته بر روی افزایش قیمت خودروها تاثیرگذار بوده باشد.
بر اساس آمارهای منتشره توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت شرکتهای خودروساز خصوصی در مجموع طی سال گذشته ۳۲ هزار و ۵۲۶ دستگاه تولید داشتند حال آنکه طی سال پیش از آن خودروسازان خصوصی توانسته بودند ۹۳ هزار و ۳۹۸ دستگاه از محصولات خود را در خطوط تولید نهایی کنند. این تعداد خودرو در شرایطی طی سال ۹۷ در کشور تولید شده بود که از مجموع ۱۲ شرکت خودروساز خصوصی فعال در سال گذشته، ۴ خودروساز در سال ۹۷ تولیدی نداشتند اما در سال ۹۸ فعالیت خود را آغاز کردند. بدین ترتیب خصوصیها سال گذشته را به نسبت سال پیش از آن با افت تولید ۶۵ درصدی به پایان رساندند.
در این روزها که قیمت خودروها در حال افزایش است، هنوز خبری از دستورالعمل تعیین قیمت خودرو در سال جاری نیست.
حدود یک هفته پیش خبرهایی مبنی بر اینکه قرار است در هشتاد و هشتمین جلسه کارگروه تنظیم بازار دستورالعمل قیمت خودرو در سال جاری تعیین شود، منتشر شد اما این اتفاق رخ نداد.
عباس قبادی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت طی مصاحبه ای در مورخه 25 فروردین ماه 1399 گفت: امروز در رابطه با قیمت گذاری خودرو در جلسه ستاد تنظیم بازار، بحثی مطرح نشد. وی در رابطه با مباحث مطرح شده درباره اختلاف نظر در جلسه ستاد تنظیم بازار در خصوص قیمتگذاری خودرو گفت: هیچ اختلاف نظری در رابطه با قیمت گذاری خودرو بین اعضا در جلسه امروز ستاد تنظیم بازار وجود نداشت اما با توجه به اینکه احساس شد که قبل از مطرح شدن این موضوع در جلسه ستاد تنظیم بازار باید پیش جلسهای در این رابطه برگزار شود، در نتیجه موضوع تصمیمگیری در مورد قیمت خودرو در ستاد تنظیم بازار به بعد موکول شد.
رضا شیوا رئیس شورای رقابت طی مصاحبه ای در مورخه 3 اردیبهشت ماه 1399 در این باره گفت: در سال 97 براساس ماده 3 ابلاغیه سران سه قوه شورای عالی هماهنگی اقتصادی "هرگونه تصمیمگیری در مورد نرخ و ضوابط قیمتگذاری و تعیین سهمیه کالا و خدمات که بهموجب قوانین و مقررات مختلف در اختیار دستگاهها و شوراهای مختلف قرار گرفته است منوط به تأیید ستاد تنظیم بازار است".
شیوا ادامه داد: بهموجب این ماده هر تشکیلاتی نهتنها شورای رقابت که در بخش قیمتگذاری کالا فعالیت میکرد باید دستورالعملها را برای تأیید به ستاد تنظیم بازار ارسال کند اما این مصوبه به هیچ عنوان بهمعنای سلب وظیفه از شورای رقابت نبود.
وی با اشاره به اینکه در هفته گذشته به ما اعلام شد که دستورالعمل خود را به ستاد تنظیم بازار ارسال کنیم، گفت: برداشت نادرست وزیر صنعت از مصوبه سران سه قوه باعث شد تا حضور و تعیین قیمت توسط شورای رقابت با اختلال روبرو شود. در حال حاضر ما براساس نرخ تورم بخشی و هزینه تمام شده محصولات دستورالعمل خود را به ستاد تنظیم بازار ارائه کرده ایم اما به نظر می رسد ستاد تمایلی به اجرای دستورالعمل نداشته و در نهایت خود می خواهد تصمیم گیری نهایی را درباره قیمت خودرو انجام دهند.
برخلاف صحبت های عباس قبادی، رضا شیوا درباره اختلاف نظرها در جلسه اخیر ستاد تنظیم بازار گفت: در جلسه اخیر ستاد تنظیم بازار اختلاف نظرهای بسیاری در مورد تعیین قیمت خودرو مطرح شد که در نهایت قرار شد با برگزاری یک کارگروه و حضور محدودتر اعضا این موضوع بررسی و در نهایت نتایج به ستاد تنظیم بازار ارائه شود.
به هر صورت به نظر می رسد که همه نهادهای ذی ربط باید برای جلوگیری از افسارگسیختگی قیمت خودرو در این دو ماه اخیر پای کار بیایند و هر چه زودتر به بازار خودرو سر و سامانی ببخشند.