محل كنوني مهران، در گذشته "منصور آباد" نام داشت كه در سال ۱۳۰۹ خورشیدی با تصويب فرهنگستان ايران "مهران" ناميده شد. در دهههاي اخير، شهرستان مهران به علّت موقعيت مرزي مورد توجه قرار گرفت و توسعه يافت.
اين شهر، مانند ديگر شهرهاي مرزي در ابتداي جنگ ایران و عراق به دست متجاوزين عراقي افتاد و به كلي منهدم و ويران شد و پس از چند بار دست به دست شدن، آخرين بار در سال ۱۳۶۵ خورشیدی به آغوش ميهن بازگشت و پس از پايان جنگ ایران و عراق نوسازي شد.
بيش از چند دهه مرز بين المللي مهران در منتهي اليه غربی كشور و در جنوب شهر ايلام به رغم ۲۲۰ كيلومتر مرز مشترك با عراق و كم ترين فاصله يك شهر مرزي تا بغداد در انزوا و فراموشي به سر مي برد و حاصل اين انزوا بيش از سه دهه ركود اقتصادي بود.
نام مهران در دوران هشت سال دفاع مقدس بر سر زبان ها افتاد. اين گذرگاه تاريخي از دير باز معبر و ممر مراودات تاريخي مردمان دو سوي مرز بوده و حاصل اين مراودات گسترده نزديكي فرهنگي و پيوندهاي خانوادگي و سرمايهگذاري هاي مشترك بر اراضي مستعد و نخلستان هاي پر ثمر منطقه است.
شهرستان مهران در درازای جغرافيايی ۴۶ درجه و ۱۰ دقيقه و پهنای جغرافيايی ۳۳ درجه و ۷ دقيقه و در بلندی ۱۵۵ متری از سطح دريا قرار دارد. مهران در كرانه چپ رود كنجان چم قرار گرفته و با مرز عراق بيش تر از چند كيلومتر فاصله ندارد. مهران از شمال به ايلام، از شرق به ملکشاهی و دهلران، و از غرب و جنوب به عراق محدود است.
اماکن مذهبی - مهران:
امامزاده سید حسن (ع) معروف به روم شکن، از فرزندان موسی بن جعفر (ع) است، سید حسن فرزند امام موسی کاظم (ع) و برادر امام رضا (ع) است، اطراف این بقعه در دشت های هموار و زمین های حاصلخیز قرار گرفته است. این بقعه که بر اساس سنگ نوشته ای که در ان وجود دارد مربوط به دوره قاجار است این مکان با شروع جنگ زیر آتش سنگین دشمن قرار گرفت و در حالی که دائم هدف تهاجم بود، میعادگاه و پناهگاه رزمندگان بود.
زيارتگاه امامزاده علي صالح - مهران: بقعه امامزاده صالح (ع) فرزند عبيد الله الاعرج فرزند حسين فرزند امامچهارم حضرت سجاد است. امامزاده علي صالح از معاصرين حضرت امام موسي كاظم (ع) بوده است كههمزمان با طغيان خلفاي عباسي به ايران هجرت نموده و در زمان امام رضا (ع) در محل صالح آباد به شهادترسيده است. در زمان هلاكوخان مغول بر روي مقبره آن، ساختماني كوچك احداث گرديده بود كه در زمان قاجارتجديد بنا شد و پس از پيروزي انقلاب اسلامي به طور كلي نوسازي شد. وجود مزار شهداي جنگ تحميلياستان در كنار آن به اهميّت زيارتي آن افزودهاست.
جاذبه های طبیعی - مهران:
رودخانه چنگوله - مهران: رودخانه چنگوله از تلاقي رودهاي تنگ خَشول و تنگ كورتو در ۵۳ كيلومتري شرق مهران تشكيل مييابد و به سوي جنوب غربي روان ميشود. اين رودخانه با آب تيمه مخلوط ميشود و درفاصله ۸۰ كيلومتري شمال غربي دهلران از مرز ايران و عراق خارج و در كشور عراق و به رود دجله ميريزد.
غار زينهگان - مهران: غار شگفتانگيز زينهگان در ۵ كيلومتري جنوب شرقي شهر صالحآباد و در فاصله ۵۲ كيلومتري شهر ايلام قرار دارد. اين غار روباز آب فراوان، دهليزهاي آبگير و قنديلهاي متعدد و آبچكهايطبيعي و بسيار جالب دارد. هواي داخل غار سرد و مطبوع است. اختلاف هواي بيرون غار با درون آن تقريباً ۵۰درجه ميباشد و همين دليل آن را غار بهشت نيز مينامند. سرخسها، جلبكها، گلها و گياهان داخل غار، رنگسنگها، پيچ و خم داخل غار، لبهاي به هم دوخته قسمت هايي از سقف غار همه و همه حكايت ازشگفتيهاي طبيعت آن دارد. اين غار يكي از جاذبههاي مهّم توريستي استان ايلام است.
مناطق جنگی گردشگری
نقطه ایثار و قلاویزان، سنگر صدام، ازجمله مناطقی هستند که یادآور رشادت مردم استان ایلام هستند، رشادتهایی که هرچند به قول فرماندهان دفاع مقدس در کتابها مغفول مانده است اما جایجای این استان کتاب ثبت رشادتها و نقشآفرینیها است.
مرز مهران مناسب ترین راه برای فعالیت های اقتصادی
مرز مهران مناسب ترین و بهترین راه برای فعالیت های توریستی و زیارتی و هم چنین یکی از مناسب ترین و مطمئن ترین مناطق برای فعالیت اقتصادی است. شهر مرزی مهران حدود ١٢ کیلومتر تا نقطه صفر مرزی فاصله دارد و کم تر از ٢٠ کیلومتر با شهر های کرد تبار بدره و زرباطیه عراق فاصله دارد و به عنوان حاقه اتصال مرکز استان ایلام با مرکز استان واسط و بغداد عراق در طول قرن ها مهم ترین گذرگاه ارتباطی مردمان دو سوی مرز بوده است.
آوای مهران
/م