شهر قم به دلیل چند فرهنگه بودن ضعف‌هایی در مساله هویت جمعی و فرهنگ شهروندی دارد. بسیاری از مشکلات در فرهنگ شهروندی ناشی از یک حلقه مفقوده همسبتگی میان اقشار مختلف مردم و همبستگی میان مردم و نهادهایی مانند شهرداری است.
به گزارش تابناک قم، شهرداری‌ها سازمان‌هایی درآمد - هزینه‌ای هستند که درآمدشان به طور عمده از عوارض و مالیات مردم تامین می‌شود و هزینه‌کردهایشان هم در عرصه نیازهای مردم است. نزدیک به 400 امر مربوط به زندگی مردم در شهرداری‌ها سامان داده می‌شود و همین موضوع نشان می‌دهد مردم و شهرداری‌ها تا چه اندازه نقشی در هم تنیده در ساختن شهری بهتر و آبادتر دارند.
در این ارتباط دو سویه البته هم مردم نقش دارند و هم شهرداری. مردم باید در اموری مانند رعایت قوانین ساخت و ساز، پرداخت حقوق شهرداری، رعایت قوانین شهروندی، کمک به پاکیزه نگه داشتن شهر و توسعه فضای سبز با شهرداری همکاری داشته باشند و از طرفی شهرداری هم باید در تصمیم‌گیری‌ها و امور خود مردم را دخالت داده و حافظ منافع آنها باشد.
شهردار جدید قم از آنجا که به تازگی وارد این شهر شده برای تقویت ارتباط با مردم نیاز به تلاشی مضاعف دارد. گاهی باید ساختارهای جدید ایجاد کرد. مانند آنچه معاون شهردار از آن به عنوان «محلات پایدار اسلامی» نام می‌برد و گاهی هم باید ساختارهای موجود مانند سامانه 137 تقویت شود تا مردم خود را با شهرداری نزدیک و همکار احساس کنند و حقوق و تکالیف متقابل مردم و شهرداری در این همکاری متقابل ادا شود.
«ابراهیم معتمدی» قائم مقام شهردار قم معتقد است ارتباط با مردم و به ویژه نخبگان یکی از ارکان کار در شهرداری قم است.
نباید از مردم جدا شد
معتمدی با بیان اینكه برای انجام امور نباید از مردم جدا شد، گفت: این اعتقاد وجود دارد كه از مردم جدا نشویم، زیرا اگر در داخل مجموعه‌ای كار كنیم ولی نفهمیم مردم چه می‌گویند، راه را اشتباه رفته‌ایم.
قائم مقام شهردار قم عنوان كرد: باید ارتباط با مردم، نخبگان و كسانی كه دغدغه آینده شهر را دارند، مهم و دارای اهمیت باشد تا تصمیم‌های صحیح گرفته شود.
وی با اشاره به خدماتی برای تسهیل درخواست دادن مردم گفت: سامانه ۱۳۷ پل ارتباطی بین شهرداری و مردم است كه روزانه به وسیله این سامانه مشكلات و نقطه نظرات خود را بیان می‌كنند.
به گفته معتمدی، مساله توسعه زیرساخت‌ها در سامانه 137 از موضوعاتی است که شهرداری قم دنبال می‌کند تا این معبر ارتباط با مردم همواره قوی‌تر شود. «محسن رنجبر» معاون برنامه‌ریزی شهرداری قم و کسی که این روزها مشغول تدوین برنامه راهبردی شهر است، ارتباط با مردم را از طریق دخالت دادن آنها در تصمیمات شهرداری شایسته می‌داند.
نیاز به افزایش نقش مردم
رنجبر با اشاره به تلاش‌های شهرداری برای تدوین برنامه راهبردی 1404 و 1414 اظهار كرد: قم به دلیل ویژگی‌هایش نیاز به توسعه نقش مردم در تدوین این برنامه دارد.
معاون شهردار قم با اشاره به اینکه یکی از نخستین قدم‌ها برای تدوین برنامه راهبردی نیاز سنجی از مردم است گفت: نیازسنجی 2 گونه است. ممکن است شما در شرایط حال که مردم به آن عادت کرده‌اند نیازسنجی کنی. گاهی شما در آینده می‌ایستید و فضای دلخواهتان را تصویر می‌کنید و آن گاه نیازها را احصا می‌کنید. بر این اساس تدوین اطلس نیازمندی‌ها یکی از موضوعاتی است که پیگیری می‌شود تا چشم‌اندازی دقیق و دست‌یافتنی در نظر بگیریم.
وی با اشاره به اینکه مردم رکن اساسی شهر و شهرداری هستند و بدون مردم شهرداری معنی ندارد اضافه کرد: اینکه چطور بتوانیم از مردم استفاده کنیم هم باید نظام‌مند باشد.
رنجبر افزود: در این زمینه از اقداماتی که در آینده انجام خواهیم داد ایجاد شبکه‌های اجتماعی مناسب برای بهبود زندگی مردم است.
محله به محله برای شناسایی نخبگان
وی با اشاره به اینکه نخبگان را باید از میان مردم و از سوی خودشان شناسایی کنیم گفت: برنامه ما این است که به محله‌ها برویم و از طریق دخالت دادن معتمدان و نخبگان محله‌ها در تصمیم‌گیری‌ها مردم را در رقم زدن سرنوشتشان دخالت دهیم.
معاون برنامه‌ریزی شهردار قم افزود: مساجد محله‌ها به عنوان عناصر اصلی تجمع مردم و به عنوان پایگاه‌هایی که محل اصلی ارتباط ما با مردم هستند، نقش ویژه‌ای در این برنامه خواهند داشت.
وی با اشاره به اینکه محله‌ها ریزترین واحدهای تشکیل دهنده در برنامه‌ریزی شهری هستند افزود: وقتی می‌خواهیم شهر را به سمت یک الگوی اسلامی پیش ببریم، باید این دانه‌ها را به این الگو برسانیم و برای پیاده کردن برنامه‌های خود، محله به محله پیش برویم.
به گفته رنجبر، ارتقای کیفیت زندگی شهروندان یکی از اصول برنامه‌های شهری است که شاخص‌های مختلف زیست محیطی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دارد قرار است اینها در هر محله در کوچک‌تر اجرا شود. البته تحقق این امر به کمک مردم میسر است.
وی با بیان اینکه در هر محله‌ای به داشته‌ها توجه می‌کنیم و برنامه‌ای برای ارتقای کیفیت زندگی مردم در جنبه‌های مختلف در نظر می‌گیریم ابراز كرد: این کار باید با مشارکت مردم صورت گیرد.
وی در توضیح اهمیت ارتباط مستمر مردم و شهرداری و همکاری آنها در موضوع‌های مختلف اضافه کرد: شهرداری قسمت کوچکی از کالبد شهر را می‌سازد و قسمت اعظم شهر را خود مردم می‌سازند. در نتیجه جلب مشارکت مردم در تدوین و اجرای برنامه‌ها ضروری است.
معاون شهردار قم با اشاره به اینکه همه این اقدام‌ها نقشه‌های پایه‌ای لازم دارد افزود: یک قسمت برنامه پایدار شهری طرح تفصیلی است. اما اگر بخواهیم به توسعه شهر توجه کنیم حتما باید با گروه‌های مردمی ارتباط داشته باشیم و اقشار مختلف را در این موضوع دخالت دهیم.
توسعه‌های پایدار در محله‌ها
وی اضافه کرد: در مسائل مختلف این موضوع نمود پیدا می‌کند. مثلا در نظافت شهر و مدیریت پسماند نقش مردم و گروه‌های مردمی بسیار مهم است. گاهی شما شهر را تمیز می‌کنید، گاهی نیز شما نمی‌گذارید شهر کثیف شود که بعد تمیزش کنید و این نیاز به همکاری مردم دارد که البته هم کم‌هزینه است و هم بهتر جواب می‌دهد.
رنجبر گفت: اینها اتفاقاتی است که در کشورهای پیشرفته افتاده و محله‌های پایدار را به وجود آورده که در قم ما به دنبال ایجاد محله‌های پایدار اسلامی هستیم.
شهر قم به دلیل چند فرهنگه بودن ضعف‌هایی در مساله هویت جمعی و فرهنگ شهروندی دارد. بسیاری از مشکلات در فرهنگ شهروندی ناشی از یک حلقه مفقوده همسبتگی میان اقشار مختلف مردم و همبستگی میان مردم و نهادهایی مانند شهرداری است.
الگوی ایجاد محله‌های پایدار شهری الگویی است که می‌تواند شهروندان را در امور خودشان دخالت داده و تعقل آنها را در مواجهه با شهر قم افزایش دهد. تحقق چنین امری اثر خود را در بسیاری از موضوعات از جمله ارتقای فرهنگ شهروندی خواهد گذاشت.
منبع: همشهری
