تنش بین عربستان و ایران، رقبای منطقه ای، پدیده تازه ای نیست اما سخنان اخیر مقامات ایران حکایت از آن دارد که عربستان سعودی به عمد نشست های بین دو کشور را به تعویق می اندازد، وضعیتی که موجب خواهد شد حجاج ایرانی برای نخستین بار در طول حدود سه دهه گذشته نتوانند مراسم حج را به جا آورند.
المانیتور
نوشت: تنش بین عربستان و ایران، رقبای منطقه ای، پدیده تازه ای نیست اما
سخنان اخیر مقامات ایران حکایت از آن دارد که عربستان سعودی به عمد نشست
های بین دو کشور را به تعویق می اندازد، وضعیتی که موجب خواهد شد حجاج
ایرانی برای نخستین بار در طول حدود سه دهه گذشته نتوانند مراسم حج را به
جا آورند.
به
گزارش «تیک»، روزنامه آرمان در مقاله ای با عنوان «حج بدون حجاج ایرانی!»
سخنان اخیر مسئولان حج و زیارت ایران را پوشش داد. حجت السلام سید علی قاضی
عسگر گفت: «با توجه به اینکه عربستان سعودی مذاکرات تدارکاتی حج را به عقب
می اندازد، نشان می دهد که آنها نمی خواهند زائران ایرانی مراسم حج خود را
به جا آورند. او هشدار داد، اگر در روزهای آتی درباره محل اسکان، حمل و
نقل، غذا و سایر مسایل تدارکاتی حجاج ایرانی با هم صحبت نکنیم، «شرایط به
جا آوردن حج بسیار دشوار خواهد شد».
سعید
اوحدی، رئیس سازمان حج و زیارت ایران، روز بیست مارس، به بعضی از موضوعات
بازدارنده مذاکره بین دو کشور پرداخت. اوحدی گفت، مسئولان سعودی نشست هفت
ژانویه را به نهم مارس موکول کردند. طبق گفته اوحدی، مسئولان سعودی، به
بهانه وجود مشکلاتی در ارتباط میان وزارت خارجه این کشور و کارمندان
کنسولگری در امارات متحده عربی، از اعطای ویزا به هیأت ایرانی برای نشست
نهم مارس سر باز زدند. اوحدی گفت، این زمان در سال گذشته تدارکات حج ٢٠١٥
در دست انجام بود و افزود: «متأسفانه، برای ایرانیان در سال جاری امیدی به
حضور در مراسم حج وجود ندارد».
عربستان
سعودی، ماه ژانویه، بعد از حمله گروهی از معترضین ایرانی به سفارت این
کشور در تهران، روابط خود با تهران را قطع کرد. این گروه در اصل به قصد
اعتراض به اعدام شیخ نمر، رهبر شیعه، در آنجا جمع شده بود.
باید
گفت، حتی پیش از قطع رابطه بین دو کشور، و رقابت های منطقه ای و جنگ های
نیابتی در سوریه، یمن و لبنان، ایران و عربستان در رابطه با مراسم حج با
یکدیگر مشکل داشتند. بعد از اینکه مأموران امنیتی سعودی در فرودگاه عربستان
دو نوجوان ایرانی را از خانواده های خود جدا کردند و آنها را مورد آزار و
اذیت جنسی قرار دادند، ایران، آوریل ٢٠١٥، سفرهای حج عمره را - که حجاج می
توانند آن را در هر زمان از سال به جای آورند - به حال تعلیق درآورد.
مقامات عربستان سعودی می گویند، مجرمان فرودگاه را مجازات کرده اند، اما
قاضی عسگر گفت، مجازات و واکنش عربستان به این قضیه کافی نبوده است. طبق
مقاله [منتشر شده در روزنامه] ابتکار، که در آن از احتمال عدم اعزام حجاج
در سال جاری، به علت کارشکنی سعودی ها، صحبت شده است، همه ساله هشتصد و
پنجاه هزار ایرانی در مراسم حج عمره شرکت می کنند.
بعد
از حادثه سپتامبر در مکه که صد و هفت زائر، از جمله هشت ایرانی به علت
سقوط جرثقیل و چهارصد ایرانی به دلیل ازدحام در شهر منا جان باختند،
مسئولان ایران و جامعه به علت مدیریت ضعیف از عربستان خشمگین شدند. طبق
گفته قاضی عسگر، ایرانی ها هنوز برای حادثه ازدحام منا و سقوط جرثقیل خسارت
دریافت نکرده اند.
او
ضمن تأیید وجود مسایل سیاسی بین دو کشور، گفت، این دو کشور در سال های پیش
قادر بودند اختلافات خود را به موضوع حج گسترش ندهند. او گفت: «اما امسال
وضعیت فرق می کند».
آخرین باری که
ایرانیان در مراسم حج واجب شرکت نکردند، بعد از تظاهرات سال ١٩٨٧ بود که
تظاهر کنندگان ایرانی با پلیس سعودی به زد و خورد پرداختند و به مرگ صدها
ایرانی منجر شد. در نتیجه، عربستان شمار حجاج ایرانی را کاهش داد و این
موضوع باعث شد که ایران تا سال ١٩٩٠ شرکت در مراسم حج را تحریم کند. اوحدی
با اشاره به سخنان عادل الجبیر، وزیر امور خارجه سعودی، که گفته بود، علی
رغم تنش های سیاسی که وجود دارد، اما زائران ایرانی «به مکه و مدینه خوش
آمدند»، گفت: «امیدوارم که تناقص و ناهمخوانی بین حرف و عمل سعودی ها خیلی
زود بر طرف شود».
مراسم حج واجب امسال از نهم سپتامبر آغاز می شود.
